کشاورزی عمودی چیست ؟ رویکردی نوین در کشاورزی

شما در این مطلب با موارد زیر آشنا خواهید شد :

• معرفی کشاورزی عمودی 
• انواع روش های مورد استفاده در این صنعت 
• چالش ها و مزایای کشاورزی عمودی 
• معرفی کوتاه از کشاورزی عمودی در ایران 
• مزایای اقتصادی ، زیست محیطی و اجتماعی کشاورزی عمودی

کشاورزی عمودی یک روش نوین در کشاورزی است که در آن گیاهان در طبقه‌های عمودی روی هم کشت می‌شوند.این روش برای بهینه‌سازی رشد گیاهان و استفاده از فنون کشاورزی بدون خاک، مانند هیدروپونیک ، آکواپونیک و ایروپونیک مناسب است.کشاورزی عمودی دارای مزایا و چالش‌های مختلفی است. برخی از اهمیت‌های آن عبارتند از:

• افزایش بهره‌وری نسبت به کشاورزی سنتی، به طوری که می‌توان برای تولید همان مقدار محصول، از زمین کمتری استفاده کرد.
• کشاورزی همه فصل، به طوری که محصولات تازه را در هر زمان و هر منطقه‌ای می‌توان تولید و برداشت کرد.
• حفاظت از محیط زیست ، به طوری که مصرف آب، کود، سم و سوخت را کاهش داده و زمین‌های قابل کشت را حفظ می‌کند.

برخی از چالش‌های آن عبارتند از:

• هزینه بالای سرمایه‌گذاری برای ساخت و نگهداری سامانه‌های کشاورزی عمودی.
• نیاز به انرژی زیاد برای تأمین نور، حرارت، تهویه و دستگاه‌های کنترل شده.
• عدم تضمین بازار برای فروش محصولات تولید شده در کشاورزی عمودی.
• معرفی و توضیح فناوری‌های اساسی کشاورزی عمودی، مانند سیستم‌های هیدروپونیک، آئروپونیک و پرورش ماهی در سیستم‌های آکواپونیک

فناوری‌های اساسی کشاورزی عمودی عبارتند از:

هیدروپونیک. این روش کشت گیاهان بدون خاک است و به جای آن از آبی که حاوی مواد مغذی لازم برای گیاهان است استفاده می‌کند. گیاهان در بسترهای نگهدارنده مانند پرلیت، کاکوپیت، شن و سنگ قرار می‌گیرند و ریشه‌های آن‌ها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با آب تماس دارند.

آئروپونیک. این روش کشت گیاهان بدون خاک و بدون آب است و به جای آن از هوای مرطوب و محلول مغذی که به صورت اسپری به ریشه‌های گیاهان پاشیده می‌شود استفاده می‌کند. گیاهان در قفس‌های هوایی نصب شده در فضای باز یا درون سالن قرار می‌گیرند و ریشه‌های آن‌ها در هوا آویزان هستند.

آکواپونیک. این روش ترکیب کشت هیدروپونیک با پرورش حیوانات آبزی مانند ماهی، میگو، خرچنگ و صدف است. فضولات حیوانات آبزی به عنوان کود برای گیاهان هیدروپونیک استفاده می‌شود و آب تصفیه شده توسط گیاهان به سامانه پرورش حیوانات آبزی بازمی‌گردد.

تشریح مزایای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی کشاورزی عمودی

کشاورزی عمودی مزایای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی زیادی دارد. برخی از این مزایا عبارتند از:
افزایش تولید محصولات. کشاورزی عمودی با استفاده از فضای کمتر و فناوری بیشتر، می‌تواند محصولات بیشتری را در هر فصل و هر منطقه تولید کند. برخی منابع می‌گویند که کشاورزی عمودی می‌تواند تولید محصولات را ۱۰۰ برابر نسبت به کشاورزی سنتی افزایش دهد.

کاهش مصرف آب. کشاورزی عمودی با استفاده از سیستم‌های بازیافت و تصفیه آب، مصرف آب را به شدت کاهش می‌دهد. برخی منابع می‌گویند که کشاورزی عمودی می‌تواند مصرف آب را ۷۰ تا ۹۵ درصد نسبت به کشاورزی سنتی کاهش دهد.

حفاظت از محیط زیست. کشاورزی عمودی باعث کاهش آلودگی ناشی از حمل و نقل، کود، سم، سوخت و پسماندهای کشاورزی می‌شود. همچنین، باعث حفظ زمین‌های قابل کشت و جنگل‌های تهدید شده می‌شود.

افزایش دسترسی به غذای تازه. کشاورزی عمودی با تولید محصولات در نزدیک‌ترین فضای ممکن به مراکز جمعیت، امکان دسترسی به غذای تازه و بومی را در هر فصل و هر منطقه فراهم می‌کند. این امر باعث افزایش سلامت، رضایت و خلاقیت جامعه می‌شود.

امکان‌سنجی تولید محصولات کشاورزی در فضای محدود، شهرها و مناطق آب و هوایی نامساعد

تولید محصولات کشاورزی در فضای محدود، شهرها و مناطق آب و هوایی نامساعد امکان‌پذیر است اگر از فناوری‌های مناسب استفاده شود. برخی از این فناوری‌ها عبارتند از:

کشاورزی عمودی. این روش به کشت گیاهان در لایه‌های عمودی در ساختمان‌ها، کانتینرها، پشت بام‌ها و سایر فضاهای محدود امکان می‌دهد. با استفاده از نور مصنوعی، محیط رشد کنترل شده و سیستم‌های هیدروپونیک یا آئروپونیک، می‌توان تولید محصولات را به حداکثر رساند و مصرف آب را به حداقل رساند.

کشاورزی هیدروپونیک. این روش به کشت گیاهان بدون خاک و با استفاده از آب حاوی مواد مغذی است. گیاهان در بسترهای نگهدارنده قرار می‌گیرند و ریشه‌های آن‌ها با آب تماس دارند. این روش باعث صرفه‌جوئی در آب، کود، سم و فضای کشت می‌شود.

کشاورزی آکواپونیک. این روش ترکیب کشت هیدروپونیک با پرورش حیوانات آبزی است. فضولات حیوانات آبزی به عنوان کود برای گیاهان هیدروپونیک استفاده می‌شود و آب تصفیه شده توسط گیاهان به سامانه پرورش حیوانات آبزی بازمی‌گردد. این روش باعث افزایش تولید دوگانه محصولات کشاورزی و شیلات می‌شود.

کشاورزی در کانتینرهای حمل و نقل. این روش به استفاده از کانتینرهای حمل و نقل برای تبدیل شدن به گلخانه‌های قابل حمل است. با استفاده از نور مصنوعی، دماسنج، رطوبت سنج و سامانه هیدروپونیک، محصولات در داخل کانتینر کشت می‌شوند. این روش باعث صرفه‌جوئی در فضای کشت، حمل و نقل و تأثیرات زمین شناسی محل تولید بر محصولات می شود.

بررسی مزیت‌های بهره‌وری منابع نظیر آب، خاک و انرژی در کشاورزی عمودی

کشاورزی عمودی یکی از روش‌های کشاورزی نوین است که با استفاده از فضاهای عمودی مانند ساختمان‌ها، کانتینرها و پشت بام‌ها، امکان تولید محصولات کشاورزی را در مناطق شهری و نامساعد فراهم می‌کند. این روش دارای مزایای زیادی است که برخی از آن‌ها عبارتند از:

کنترل شرایط محیط رشد. با استفاده از نور مصنوعی، دماسنج، رطوبت سنج و سامانه های هوشمند، شرایط محل رشد گلخانه های عمودی قابل تنظیم است. این امکان باعث می شود که گیاهان در کلیه فصول سال قابل کشت باشند و از تاثیرات منفی شایط جوی نظیر خشکسالی، سیل، یخبندان، طوفان و … در امان باشند.

افزایش تنوع گونه‌ای. با استفاده از بستر‌های جداگانه برای هر لایه عمودی، امکان کشت گونه های مختلف گیاهی به صورت همزمان فراهم است. در حالی که در کشاورزی سنتی، فقط یک گونه گیاهی در هر فصل قابل کشت است.

بررسی سیستم‌های هیدروپونیک و نحوه کاشت گیاهان در آن‌ها

سیستم‌های هیدروپونیک یا آب‌کشت، روش‌هایی از کشت گیاهان بدون خاک هستند که در آن‌ها گیاهان در بستر‌های مختلف قرار می‌گیرند و از طریق آب حاوی مواد مغذی تغذیه می‌شوند. این روش‌ها دارای مزایا و معایب خاص خود هستند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

انواع سیستم‌های هیدروپونیک

براساس نحوه رساندن آب و محلول غذایی به گیاهان، سیستم‌های هیدروپونیک به چند نوع تقسیم می‌شوند:

سیستم جزر و مد. در این سیستم، گیاهان در بستر‌های نفوذپذیر قرار دارند و در فواصل زمانی مشخص، آب و محلول غذایی به صورت جزر و مد به بستر رسانده شده و سپس خارج می‌شود. این سیستم باعث می‌شود که ریشه‌های گیاهان هم از آب و هم از هوا بهره مند شوند.

سیستم NFT. در این سیستم، گیاهان در لوله‌های پلاستیکی قرار دارند و آب و محلول غذایی به صورت پیوسته و با فشار کم در لوله جریان دارد. ریشه‌های گیاهان با لایه نازک محلول تماس دارند و بخش بالاتر آن‌ها با هوا. این سیستم مناسب گیاهان کوچک با رشد سریع است.

سیستم آئروپونیک. در این سیستم، گیاهان در هوا قرار دارند و ریشه‌های آن‌ها با نور خورشید تماس ندارند. آب و محلول غذایی به صورت مه چین به روی ریشه‌ها پاشیده شده و بخش عظیمی از رطوبت جذب محلول شده است. این سیستم باعث مصرف کمتر آب و تولید بالاتر محصولات است.

چگونگی کاشت گیاهان در سیستم هیدروپونیک

برای کاشت گیاهان در سیستم هیدروپونیک، لازم است که چند قدم را طی کنید:

انتخاب گیاه مناسب. نکته اول این است که باید گیاهی را انتخاب کنید که با شرایط هیدروپونیک سازگار باشد. بعضی از گیاهان نظیر سبزیجات، صیفی جات، گل ها و علوفه ها برای این روش مناسب هستند. اما بعضی از گیاهان نظیر درختان میوه، غلات و حبوبات برای این روش مناسب نیستند.
انتخاب سیستم هیدروپونیک مناسب. نکته دوم این است که باید سیستم هیدروپونیکی را انتخاب کنید که با نوع گیاه، فضا، بودجه و تجربه شما سازگار باشد. برای مثال، اگر گیاهان کوچک با رشد سریع مانند کاهو، کلم و سالاد دارید، می توانید از سیستم NFT استفاده کنید. اما اگر گیاهان بزرگتر و سنگین تر مانند خیار، گوجه فرنگی و بادمجان دارید، می توانید از سیستم جزر و مد استفاده کنید.

انتخاب بستر مناسب. نکته سوم این است که باید بستری را انتخاب کنید که نقش پشتیبانی ریشه‌های گیاه را داشته باشد و همچنین آب و هوا را به خوبی عبور دهد. بعضی از مواد معمول برای بستر هیدروپونیک عبارتند از: پرلیت، ورمیکولیت، ماسه، شن، پلاستیک، پشم سنگ، کف خرچنگ، ککوس و غیره.

انتخاب محلول غذایی مناسب. نکته چهارم این است که باید محلول غذایی را به گونه‌ای تهیه کنید که شامل تمام عناصر ضروری برای رشد گیاه باشد. معمولاً محلول غذایی شامل عناصر درشت‌مغذی (N, P, K, Ca, Mg, S) و عناصر ریزمغذی (Fe, Mn, Zn, Cu, B, Mo, Cl) است. محلول های غذایی در فروشگاه های تخصصی یافت می شود.

انتخاب دانه مناسب. نکته پنجم این است که باید دانه‌ای را انتخاب کنید که با شرایط هیدروپونیک سازگار باشد. معمولاً دانه‌های با جوانه‌زنی سریع و قابل پیش‌بینی مناسب هستند.

مزایای و چالش‌های پرورش ماهی در سیستم‌های آکواپونیک

سیستم‌های آکواپونیک روش‌هایی از کشت گیاهان و پرورش ماهی به صورت همزمان هستند که در آن‌ها آب حاوی مواد مغذی از استخر ماهی به بستر گیاهان رسانده شده و پس از تصفیه توسط گیاهان به استخر بازگردانده می‌شود. این روش‌ها دارای مزایا و چالش‌های خاص خود هستند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

مزایای سیستم‌های آکواپونیک

• تولید گیاهان و آبزیان در مناطق کم‌آب. این سیستم‌ها باعث کاهش تبخیر و نشت آب می‌شوند و مصرف آب برای تولید ماهی در سیستم آکواپونیک یک درصد سیستم‌های معمولی است.
• تولید محصول سالم و ارگانیک. این سیستم‌ها از استفاده از کود و آفت‌کش شیمیایی خودداری می‌کنند و فضولات ماهی را به عنوان کود طبیعی برای گیاهان استفاده می‌کنند.
• افزایش محصول در واحد سطح. این سیستم‌ها با ترکیب دو فعالیت کشت گیاه و پرورش ماهی، باعث افزایش تولید در هر واحد سطح می‌شوند.
• کاهش هزینه تصفیه آب آبزیان. این سیستم‌ها با استفاده از گیاهان به عنوان فیلتر زیستی، نقش تصفیه آب را بر عهده دارند و نیاز به دستگاه‌های پر هزینه تصفیه آب را کمتر می‌کنند.
• کشت در محیط پاک بدون خاک. این سیستم‌ها با حذف نقش خاک، از بروز بسیاری از بلایای کشت خوددار شده و فقط نقش پشتبان ریشه گیاه را دارند.

چالش‌های سیستم هیدروپونیک

• مصرف انرژی زیاد برای پمپ‌های آب، نور و گرمایش. این سیستم‌ها نیاز به انرژی برقی دارند تا بتوانند آب را در مدار جریان دهند، نور مصنوعی را برای گیاهان فراهم کنند و در صورت لزوم دمای آب را تنظیم کنند.
• نیازمند فضای زیاد برای مخازن. این سیستم‌ها نیاز به مخازن بزرگ و مقاوم دارند تا بتوانند ماهی‌ها و گیاهان را در آن‌ها نگه دارند.
• نیازمند آزمایش‌­های مکرر برای اطمینان از کیفیت آب و نظارت بر بیماری‌های آبزیان. این سیستم‌ها نیاز به کنترل دقیق پارامترهای آب مانند pH، دما، اکسیژن، نیتروژن و غیره دارند تا از بروز مشکلات و بیماری‌های گیاهان و ماهی‌ها جلوگیری کنند.
• نیازمند تخصص بالا برای پرورش برخی ماهی‌ها. این سیستم‌ها نیاز به دانش و تجربه در پرورش ماهی‌های مناسب دارند تا از همخوانی با گیاهان و عدم رقابت با آن‌ها اطمینان حاصل کنند.
• هزینه نصب و راه‌­اندازی بالا. این سیستم‌ها نیاز به تجهیزات و قطعات پیچیده و گران قیمت دارند تا بتوانند به صورت کارآمد و پایدار عمل کنند.

تأثیر مثبت کشاورزی عمودی بر حفظ تنوع زیستی، کاهش تغییرات اقلیمی و مسائل دیگر مرتبط با محیط زیست

کشاورزی عمودی می‌تواند تأثیر مثبتی بر حفظ تنوع زیستی، کاهش تغییرات اقلیمی و مسائل دیگر مرتبط با محیط زیست داشته باشد. برخی از این تأثیرات عبارتند از:

حفظ زمین‌های قابل کشت. کشاورزی عمودی با افزایش بهره‌وری در هر واحد فضا، نیاز به زمین‌های کشاورزی را کاهش می‌دهد و اجازه می‌دهد که بخش‌های بزرگی از زمین‌های قابل کشت به حالت طبیعی خود بازگردند.
این امر موجب حفظ تنوع گونه‌ای گیاهان و حیوانات و جلوگیری از نابودی جنگل‌ها و بیابان‌زایی می‌شود.

کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای. کشاورزی عمودی با کاهش نیاز به حمل و نقل محصولات از مناطق دوردست، تولید گازهای گلخانه‌ای را ناشی از سوختن سوخت‌های فسیلی در وسایل نقلیه کم می‌کند. همچنین، کشاورزی عمودی با استفاده از سامانه‌های هیدروپونیک یا آکوپونیک، تولید نیتروس اکسید را ناشی از استفاده از کود شیمیایی در خاک کاهش می‌دهد.

کاهش آلودگی آب. کشاورزی عمودی با استفاده بهینه از آب و بازچرخاندن آن در سامانه‌های هیدروپونیک یا آکوپونیک، مصرف آب را به شدت کم می‌کند و جلوگیری می‌کند که آب زیرزمینی به دلیل رسوب کود و حشره‌کش در خاک آلوده شود. همچنین، کشاورزی عمودی با جذب دی‌اکسید کربن و تولید اکسیژن، کیفیت هوای شهر را بهبود می بخشد.

بررسی چالش‌های فنی، مدیریتی و اقتصادی در کشاورزی عمودی

کشاورزی عمودی با وجود مزایای زیادی که دارد، با چالش‌های فنی، مدیریتی و اقتصادی نیز مواجه است. برخی از این چالش‌ها عبارتند از:

نیاز به برق زیاد. کشاورزی عمودی برای تنظیم شرایط محیطی مانند نور، دما، رطوبت و مواد مغذی نیاز به انرژی برقی دارد که ممکن است هزینه‌بر و آلوده‌کننده باشد. اگر این انرژی از منابع تجدیدپذیر تأمین نشود، ممکن است منجر به آلودگی هوا و افزایش گازهای گلخانه‌ای شود.

انتشار کربن. کشاورزی عمودی برای رشد گیاهان نیاز به منبع CO 2 دارد که ممکن است از احتراق سوخت‌های فسیلی در نزدیکی محل کشت تأمین شود. در غیر این صورت، جذب CO 2 ممکن است متوقف شود و رشد گیاهان را کند کند.

نظارت و آزمایش بر روی آب. کشاورزی عمودی نیاز به کنترل دقیق پارامترهای آب مانند pH، دما، اکسیژن، نیتروژن و غیره دارد تا از بروز مشکلات و بیماری‌های گیاهان و ماهی‌ها جلوگیری کند. این کنترل‌ها نیاز به تجهیزات و دانش فنی خاص دارند و هزینه‌بر هستند.

پرورش برخی ماهی‌ها. کشاورزی عمودی نیاز به دانش و تجربه در پرورش ماهی‌های مناسب دارد تا از همخوانی با گیاهان و عدم رقابت با آن‌ها اطمینان حاصل کند. برخی از ماهی‌های پرطرفدار در بازار مانند قزل‌آلا، خوشکبار، سالمون و میگو، نسبت به شرایط آب حساس هستند و پرورش آن‌ها در سامانه‌های عمودی دشوار است.

سرمایه‌گذاری اولیه بالا. کشاورزی عمودی نیاز به تجهیزات و قطعات پیچیده و گران قیمت دارد تا بتواند به صورت کارآمد و پایدار عمل کند. این هزینه‌ها ممکن است باعث کم شدن سودآوری و رقابت‌پذیری این سامانه‌ها شود.

موانع قانونی و سیاستی و راهکارهای ممکن برای حل آن‌ها

کشاورزی عمودی علاوه بر چالش‌های فنی، مدیریتی و اقتصادی، با موانع قانونی و سیاستی نیز روبرو است. برخی از این موانع عبارتند از:

نبود قوانین و مقررات مناسب. کشاورزی عمودی به عنوان یک شیوه نوین و پیچیده کشاورزی، نیاز به قوانین و مقررات خاص دارد که تعریف و تنظیم حقوق و مسئولیت‌های ذینفعان، استانداردهای کیفی و ایمنی محصولات، شرایط صدور مجوز و اعتبار، حمایت‌های دولتی و غیره را در بر بگیرد. در حال حاضر، چنین قوانین و مقرراتی در ایران وجود ندارد و این موجب ابهامات و تعارضات حقوقی و سیاستی می‌شود.

عدم هماهنگی بین سازمان‌های دولتی. کشاورزی عمودی به عنوان یک فعالیت چند بخشی، نیاز به همکاری و هماهنگی بین سازمان‌های دولتی مختلف دارد که در زمینه‌های مرتبط با آن فعال هستند. این سازمان‌ها شامل وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نفت، وزارت نیرو، سازمان حفاظت محیط زیست، شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، شورای عالی فضای سبز شهری، شورای عالی استاندارد ایران، سازمان تأمین اجتماعی، سازمان صنعت، معدن و تجارت، سازمان غذا و دارو، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات آب و خاک کشور، سازمان تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات صنایع غذایی کشور، سازمان تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات باغبانی کشور، ساماندهی بافت فرسوده شهری و … هستند.

در حال حاضر، همکاری و هماهنگی بین این سازمان‌ها کافی نبوده و این موجب اختلال در روند پذیرش و پشتیبانی از کشاورزی عمودی می‌شود.

عدم آگاهى و حساسیت سیاسى. کشاورزى عمودى به عنوان یک شیوه نوین و پیشرفته کشاورزی، نیاز به آگاهی و حساسیت سیاسی دارد تا بتواند از حمایت و تشویق مسئولان و مردم برخوردار شود. در حال حاضر، آگاهی و حساسیت سیاسی در مورد کشاورزی عمودی کم بوده و این موجب کمبود منابع و اولویت‌های لازم برای توسعه آن می‌شود.

برای حل این موانع، راهکارهای ممکن عبارتند از:

تدوین و تصویب قوانین و مقررات مناسب. برای تسهیل و تنظیم فعالیت‌های کشاورزی عمودی، لازم است که قوانین و مقررات خاص و جامعی تدوین و تصویب شود که به صورت شفاف و روشن حقوق و مسئولیت‌های ذینفعان، استانداردهای کیفی و ایمنی محصولات، شرایط صدور مجوز و اعتبار، حمایت‌های دولتی و غیره را مشخص کند.

این قوانین و مقررات باید با رعایت منافع ملی، اصول پایداری، عدالت اجتماعی، رفع نیازهای غذایی، ترویج نوآوری و تحقیقات علمی، حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست، تقویت همکاری‌های بین‌بخشی و بین‌المللی تنظیم شود.

افزایش همکاری و هماهنگی بین سازمان‌های دولتی. برای پذیرش و پشتیبانی از کشاورزی عمودی، لازم است که سازمان‌های دولتی مختلف که در زمینه‌های مرتبط با آن فعال هستند، با یکدیگر همکاری و هماهنگی داشته باشند. این همکاری و هماهنگی باید به صورت منظم، دائم، رسمی، شفاف و با رعایت نظام سلسله مراتب انجام شود. برای این منظور، لازم است که گروه‌ها یا کارگروه‌های چند بخشی تشکیل شده و با استفاده از نظام‌های اطلاعاتى مناسب، اطلاعات را جمع‌آورى، تحلیل، پخش و به کار گیرى کنند.

افزایش آگاهى و حساسیت سیاسى. برای ترویج و توسعه کشاورزى عمودى، لازم است که آگاهى و حساسیت سیاسى در مورد آن افزایش یابد.

کدام کشور ها در زمینه کشاورزی عمودی پیشرو هستند ؟

کشاورزی عمودی یکی از شیوه‌های نوین و پیشرفته کشاورزی است که در برخی کشورها توسعه و ترویج یافته است. بر اساس اطلاعات موجود، کشورهای پیشرو در کشاورزی عمودی عبارتند از:

ژاپن. این کشور به دلیل محدودیت فضای زمینی و جمعیت زیاد، به کشاورزی عمودی روی آورده است. ژاپن دارای بزرگترین مزرعه عمودی دنیا است که در شهر مینامی سوما واقع شده و در سال ۲۰۱۶ افتتاح شد. علاوه بر این، ژاپن دارای بسیاری از مزارع عمودی دیگر است که در فضاهای خالی شهری مانند خطوط راه‌آهن، پارکینگ‌ها، سولاریوم‌ها و غیره احداث شده‌اند.

فنلاند. این کشور به دلیل شرایط آب و هوایی سخت و نور خورشید کم، به کشاورزی عمودی تمایل دارد. فنلاند دارای چندین مزرعه عمودی است که در فضاهای بسته و تحت کنترل، گل و گیاه پرورش می‌دهند. یکی از این مزارع، Netled است که در شهر نوکس واقع شده و با استفاده از نور LED، سبزیجات را در قفسه‌های رو به رو با هم پرورش می‌دهد. این مزرعه قادر است با صرف آب و برق کم، سالانه ۵۰ تن سبزیجات تولید کند.

آمریکا. این کشور به دلیل جمعیت زیاد و نیاز به تأمین غذای سالم و تازه، به کشاورزی عمودی راغب است. آمریکا دارای چندین مزرعه عمودی است که در فضاهای شهری مانند کارخانجات خالی، سولاریوم‌ ها، کانتین‌ ها و غیره احداث شده‌اند. یکی از این مزارع، Plenty است که در شهر سان فرانسیسکو واقع شده و با استفاده از نور LED، سبزیجات را در قفسه‌ های طولانی پروش می‌دهد. این مزرعه قادر است با صرف آب و برق کم، سالانه ۳۵۰ تن سبزیجات تولید کند.

علاوه بر این کشورها، چین نیز دارای ۸۰ مزرعه عمودی است که در شهرهای مختلف احداث شده‌اند. همچنین سنگاپور، کانادا ، هلند، انگلستان و کره جنوبی نیز از جمله کشورهایی هستند که به کشاورزی عمودی علاقه‌مند و فعال هستند.

آیا در ایران کشاورزی عمودی انجام می شود ؟

در ایران نیز کشاورزی عمودی انجام می‌شود. این روش کشاورزی یکی از روش‌های کشاورزی ایران باستان است که در مناطق دارای کمبود خاک و آب مساعد برای کشاورزی مانند یزد به کار می‌رف. امروز نیز برخی از پروژه‌های کشاورزی عمودی در ایران در حال اجرا هستند. برای مثال:

پروژه کشاورزی عمودی نینوا. این پروژه در شهرستان مهریز واقع شده و در سال ۱۳۹۷ آغاز به کار کرده است. این پروژه با همکاری دانشگاه تهران، دانشگاه یزد، شرکت نینوا و شرکت سبزینه انجام شده است. هدف این پروژه تولید سبزیجات تازه و بدون سم در فضای بسته با استفاده از فناوری هیدروپونیک است. این پروژه قادر است با صرف آب و برق کم، سالانه ۱۰۰ تن سبزیجات تولید کند.

در کل کشاورزی عمودی مناسب تر است یا روش سنتی کشاورزی ؟

این سوال جواب قطعی ندارد و بستگی به معیارها و شرایط مختلف دارد. هر دو روش کشاورزی مدرن و سنتی مزایا و معایب خود را دارند. برخی از این مزایا و معایب عبارتند از:

کشاورزی مدرن با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، تجهیزات مکانیزه، نور LED، سنسورها، داده‌کاوی و غیره، قادر است بهره‌وری، کارآمدی، کیفیت و تنوع محصولات را افزایش دهد. همچنین، کشاورزی مدرن می‌تواند در شرایط نامساعد آب و هوایی، کمبود زمین و آب، رشد جمعیت و تقاضای غذایی پاسخگو باشد. اما کشاورزی مدرن نیز چالش‌های خود را دارد. برخی از این چالش‌ها عبارتند از: هزینه‌های بالای سرمایه‌گذاری و نگهداری، نیاز به تخصص و دانش فنی، تأثیرات منفی بر محیط زیست (مانند آلودگی، تولید گلخانه‌ای، کاهش تنوع ژنتیکی) و اثرات سلامتی نامشخص بر روی انسان (مانند استفاده از سموم، هورمون‌ها، مواد شیمیایی).

کشاورزی سنتی با استفاده از روش‌های قدیمی، دستگاه‌های ساده، خاک و آب طبیعی، قادر است به حفظ منابع طبیعی، تقویت خاک، حفظ تنوع ژنتیکی و تولید محصولات سالم و طبیعی کمک کند. همچنین، کشاورزی سنتی به فرهنگ و سنت‌های منطقه‌ای پایبند است و با نظام اجتماعی و اقتصادی روستائیان همخوان است. اما کشاورزی سنتی نیز چالش‌های خود را دارد. برخی از این چالش‌ها عبارتند از: کارآمدی و بهره‌وری پایین، کارکرد سخت و زحمت‌بر، کاستگار بودن در برابر شرایط جوّی نامساعد (خشکسالی، سیلاب) و بیماری‌های گیاهی و حیوانی.