توسعه یک مفهوم کلی است که می تواند به معنای بهبود وضعیت زندگی افراد در یک جامعه باشد. این بهبود می تواند در زمینه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی باشد.
در این مقاله، به مقایسه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه خواهیم پرداخت. در ابتدا، به تعریف توسعه و معیارهای آن خواهیم پرداخت. سپس، به تفاوت های کلی بین این دو گروه از کشورها خواهیم پرداخت. در ادامه، به عوامل موثر بر توسعه خواهیم پرداخت. در نهایت، به مقایسه عملکرد کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه در زمینه های مختلف خواهیم پرداخت.
تعریف و معیارهای توسعه چیست؟
معیارهای توسعه
- اقتصادی:
- تولید ناخالص داخلی (GDP) یا تولید ناخالص ملی (GNP)
- درآمد سرانه
- سطح صنعتی شدن
- اجتماعی:
- میزان زیرساخت های گسترده
- استاندارد عمومی زندگی
- فرهنگی:
- تنوع فرهنگی
- محیطی:
- پایداری محیطی
نکات مهم
- هیچ راه واحد یا بهترین راه برای تعریف توسعه و معیارهای آن وجود ندارد.
- استفاده از معیارهای متنوعی که ماهیت چندبعدی و پویای توسعه را در بر می گیرد، حائز اهمیت است.
- در نظر گرفتن دیدگاه ها و منافع ذینفعان مختلف، به ویژه ذینفعان توسعه، ضروری است.
تفاوت های کلی بین کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه
تفاوت های کلی بین کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه
-
اقتصاد:
- درآمد سرانه بالاتر
- نرخ رشد اقتصادی بالاتر
- فقر کمتر
-
اجتماع:
- تحصیلات عالی تر
- امید به زندگی بالاتر
- سلامت بهتر
-
محیط زیست:
- پایداری بیشتر
نکات مهم
- این تفاوت ها مطلق و قطعی نیستند.
- در بین کشورها و مناطق مختلف استثناها، تغییرات و همپوشانی هایی وجود دارد.
- توسعه یک فرآیند ایستا یا خطی نیست.
در اینجا برخی از توضیحات اضافی در مورد هر یک از تفاوت های کلی آورده شده است:
- درآمد سرانه: این نشان دهنده سطح رفاه کلی یک کشور است. کشورهای توسعه یافته معمولاً درآمد سرانه بالاتری نسبت به کشورهای در حال توسعه دارند.
- نرخ رشد اقتصادی: این نشان دهنده سرعت رشد اقتصاد یک کشور است. کشورهای توسعه یافته معمولاً نرخ رشد اقتصادی بالاتری نسبت به کشورهای در حال توسعه دارند.
- فقر: این نشان دهنده عدم دسترسی به نیازهای اساسی مانند غذا، مسکن، بهداشت و آموزش است. کشورهای توسعه یافته معمولاً فقر کمتری نسبت به کشورهای در حال توسعه دارند.
- تحصیلات: این نشان دهنده سطح سواد و مهارت های یک جمعیت است. کشورهای توسعه یافته معمولاً تحصیلات عالی تر نسبت به کشورهای در حال توسعه دارند.
- امید به زندگی: این نشان دهنده طول عمر متوسط یک جمعیت است. کشورهای توسعه یافته معمولاً امید به زندگی بالاتری نسبت به کشورهای در حال توسعه دارند.
- سلامت: این نشان دهنده میزان سلامتی و رفاه یک جمعیت است. کشورهای توسعه یافته معمولاً سلامت بهتر نسبت به کشورهای در حال توسعه دارند.
- محیط زیست: این نشان دهنده میزان پایداری محیطی یک کشور است. کشورهای توسعه یافته معمولاً پایداری محیطی بیشتری نسبت به کشورهای در حال توسعه دارند.
همانطور که گفته شد، این تفاوت ها مطلق و قطعی نیستند. در بین کشورها و مناطق مختلف استثناها، تغییرات و همپوشانی هایی وجود دارد. علاوه بر این، توسعه یک فرآیند ایستا یا خطی نیست. کشورهای توسعه یافته نیز ممکن است دچار فقر، نابرابری و سایر مشکلات شوند.
عوامل موثر بر توسعه چیست ؟
- سرمایه گذاری
- تخصیص منابع به پروژه ها یا فعالیت هایی که انتظار می رود در آینده بازده یا منافعی ایجاد کنند.
- می تواند ظرفیت تولید، کارایی و رقابت پذیری اقتصاد را افزایش دهد.
- می تواند کیفیت و کمیت کالاها و خدمات در دسترس جامعه را بهبود بخشد.
- توسعه انسانی
- فرآیند افزایش توانایی ها و آزادی های افراد برای داشتن زندگی ای است که برای آنها ارزش قائل هستند.
- می تواند سلامت، آموزش، مهارت ها، خلاقیت و رفاه مردم را بهبود بخشد.
- می تواند مشارکت، توانمندی و منزلت مردم را افزایش دهد.
- ثبات سیاسی و اجتماعی
- شرط داشتن جامعه ای آرام، منظم و قابل پیش بینی است که بر اساس حاکمیت قانون، رعایت حقوق بشر و مسئولیت پذیری مقامات اداره شود.
- می تواند خطرات، عدم قطعیت ها و درگیری هایی را که ممکن است مانع از روند توسعه شوند را کاهش دهد.
- می تواند اعتماد، همکاری و گفت‌وگو میان سهامداران مختلف را تقویت کند.
- تحصیلات
- فرآیند کسب و انتقال دانش، مهارت، ارزش ها و نگرش هایی است که برای فرد و جامعه مفید و مفید است.
- می تواند سواد، حساب، خلاقیت و توانایی حل مسئله افراد را افزایش دهد.
- می تواند اشتغال پذیری، درآمد و تحرک اجتماعی مردم را بهبود بخشد.
- خدمات بهداشتی
- فعالیت ها و مداخلاتی گفته می شود که با هدف پیشگیری، درمان و بهبود بیماری ها و آسیب ها و ارتقاء و حفظ سلامت جسمی و روانی افراد انجام می شود.
- می تواند مرگ و میر، عوارض و ناتوانی افراد را کاهش دهد.
- می تواند کیفیت زندگی، شادی و سرمایه انسانی مردم را افزایش دهد.
- فناوری
- کاربرد دانش و نوآوری علمی برای ایجاد و استفاده از ابزارها، ماشین‌ها، سیستم‌ها و فرآیندهایی است که مشکلات را حل می‌کنند و نیازها و خواسته‌ها را برآورده می‌کنند.
- می تواند کارایی، اثربخشی و کیفیت تولید و مصرف کالاها و خدمات را بهبود بخشد.
- می تواند دسترسی، مقرون به صرفه بودن و تنوع کالاها و خدمات در دسترس جامعه را گسترش دهد.
نکات مهم
- این عوامل جامع و مستقل نیستند.
- بسیاری از عوامل دیگر مانند محیط، فرهنگ، جنسیت، حاکمیت، تجارت یا جهانی شدن ممکن است بر توسعه تأثیر بگذارند.
- این عوامل به هم مرتبط و وابسته هستند.
مقایسه عملکرد کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه در زمینه های مختلف
تفاوت های کلی بین کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه
- اقتصاد:
- کشورهای توسعه یافته معمولاً از نظر تولید ناخالص داخلی سرانه، نرخ رشد اقتصادی، بیکاری، تورم و سایر شاخص های اقتصادی بالاتری نسبت به کشورهای در حال توسعه برخوردارند.
- جامعه:
- کشورهای توسعه یافته معمولاً از نظر فقر، تحصیلات، امید به زندگی و سلامتی بالاتری نسبت به کشورهای در حال توسعه برخوردارند.
- محیط زیست:
- کشورهای توسعه یافته معمولاً از نظر مصرف انرژی، آلودگی هوا و آب و سایر شاخص های زیست محیطی بالاتری نسبت به کشورهای در حال توسعه برخوردارند.
نکات مهم
- این تفاوت ها مطلق و قطعی نیستند.
- در بین کشورها و مناطق مختلف استثناها، تغییرات و همپوشانی هایی وجود دارد.
- توسعه یک فرآیند ایستا یا خطی نیست.
توضیح
- اقتصاد:
- تولید ناخالص داخلی سرانه: کشورهای توسعه یافته معمولاً تولید ناخالص داخلی سرانه بالاتری نسبت به کشورهای در حال توسعه دارند. این بدان معناست که درآمد متوسط هر فرد در یک کشور توسعه یافته بیشتر از یک کشور در حال توسعه است.
- نرخ رشد اقتصادی: کشورهای توسعه یافته معمولاً نرخ رشد اقتصادی بالاتری نسبت به کشورهای در حال توسعه دارند. این بدان معناست که اقتصاد یک کشور توسعه یافته در حال رشد سریع تر از اقتصاد یک کشور در حال توسعه است.
- بیکاری: کشورهای توسعه یافته معمولاً نرخ بیکاری پایین تری نسبت به کشورهای در حال توسعه دارند. این بدان معناست که افراد بیشتری در کشورهای توسعه یافته شغل دارند.
- تورم: کشورهای توسعه یافته معمولاً نرخ تورم پایین تری نسبت به کشورهای در حال توسعه دارند. این بدان معناست که هزینه زندگی در کشورهای توسعه یافته نسبتاً پایدارتر است.
- جامعه:
- فقر: کشورهای توسعه یافته معمولاً نرخ فقر پایین تری نسبت به کشورهای در حال توسعه دارند. این بدان معناست که تعداد افراد کمتری در کشورهای توسعه یافته زیر خط فقر زندگی می کنند.
- تحصیلات: کشورهای توسعه یافته معمولاً نرخ سواد و تحصیلات بالاتری نسبت به کشورهای در حال توسعه دارند. این بدان معناست که افراد بیشتری در کشورهای توسعه یافته می توانند بخوانند و بنویسند و تحصیلات عالی داشته باشند.
- امید به زندگی: کشورهای توسعه یافته معمولاً امید به زندگی بالاتری نسبت به کشورهای در حال توسعه دارند. این بدان معناست که افراد در کشورهای توسعه یافته بیشتر عمر می کنند.
- سلامتی: کشورهای توسعه یافته معمولاً نرخ مرگ و میر و بیماری کمتری نسبت به کشورهای در حال توسعه دارند. این بدان معناست که افراد در کشورهای توسعه یافته سالم تر هستند.
- محیط زیست:
- مصرف انرژی: کشورهای توسعه یافته معمولاً مصرف انرژی بالاتری نسبت به کشورهای در حال توسعه دارند. این بدان معناست که کشورهای توسعه یافته منابع طبیعی بیشتری را مصرف می کنند.
- آلودگی هوا و آب: کشورهای توسعه یافته معمولاً آلودگی هوا و آب بالاتری نسبت به کشورهای در حال توسعه دارند. این بدان معناست که کشورهای توسعه یافته محیط زیست را بیشتر آلوده می کنند.
- شاخص های زیست محیطی: کشورهای توسعه یافته معمولاً شاخص های زیست محیطی کمتری نسبت به کشورهای در حال توسعه دارند. این بدان معناست که کشورهای توسعه یافته از محیط زیست خود به طور پایدارتری استفاده نمی کنند.
جمع بندی
کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه از نظر اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی تفاوت های قابل توجهی دارند. این تفاوت ها ناشی از عوامل مختلفی مانند تاریخ، فرهنگ، سیاست و اقتصاد است. توسعه یک فرآیند پیچیده و چند وجهی است که می تواند در طول زمان تغییر کند.
مطلب مرتبط : لیست کشورهای توسعه یافته در سال ۲۰۲۳
لیستی از 10 کشور برتر توسعه یافته و 10 کشور در حال توسعه
کشورهای توسعه یافته
- سوئیس: اقتصاد متنوع و رقابتی، تمرکز بر نوآوری، تجارت و خدمات مالی
- نروژ: اقتصاد مرفه و باثبات، منابع طبیعی فراوان
- ایسلند: اقتصاد کوچک و انعطاف پذیر، باز بودن، انعطاف پذیری و نوآوری
- هنگ کنگ: اقتصاد بسیار توسعه یافته و بازار آزاد، تاکید بر تجارت، امور مالی و تدارکات
- استرالیا: اقتصاد بزرگ و متنوع، سطح بالایی از یکپارچگی، بهره وری و رقابت
- دانمارک: اقتصاد مدرن و پویا، نوآوری، انسجام اجتماعی و پایداری محیطی
- سوئد: اقتصاد بسیار پیشرفته و متنوع، نوآوری، فناوری و رفاه اجتماعی
- ایرلند: اقتصاد سریع در حال رشد و باز، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، تجارت و نوآوری
- آلمان: اقتصاد بزرگ و قدرتمند، صنعتی شدن، تنوع و جهت گیری صادرات
- هلند: اقتصاد مرفه و باثبات، تجارت، نوآوری و زیرساخت
کشورهای در حال توسعه
- چین: اقتصاد بزرگ و به سرعت در حال رشد، شهرنشینی، صنعتی شدن و جهانی شدن
- هند: اقتصاد بزرگ و متنوع، پتانسیل، تنوع و پیچیدگی
- برزیل: اقتصاد بزرگ و مختلط، منابع طبیعی، کشاورزی و صنعت
- اندونزی: اقتصاد بزرگ و نوظهور، تنوع، پویایی و انعطاف پذیری
- مکزیک: اقتصاد متوسط و باز، یکپارچگی، تجارت و حواله
- ترکیه: اقتصاد در حال توسعه و متنوع، رشد، سرمایه گذاری و کارآفرینی
- نیجریه: اقتصاد بزرگ و وابسته به نفت، جمعیت، تنوع و پتانسیل
- مصر: اقتصاد متوسط و در حال گذار، تاریخ، فرهنگ و گردشگری
- پاکستان: اقتصاد کوچک و پرتلاش، جمعیت، فقر و درگیری
- بنگلادش: اقتصاد کم درآمد و رشد سریع، جمعیت، تراکم و انعطاف پذیری
خلاصه
کشورهای توسعه یافته به طور کلی از نظر اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی از کشورهای در حال توسعه پیشرفته تر هستند. آنها معمولاً تولید ناخالص داخلی سرانه، امید به زندگی و توسعه انسانی بالاتری دارند. آنها همچنین معمولاً دارای اقتصادهای متنوع تر، سطح بالاتری از آموزش و بهداشت و منابع طبیعی کمتری هستند.
کشورهای در حال توسعه در حال گذار به سمت توسعه هستند، اما هنوز با چالش هایی مانند فقر، نابرابری و ناپایداری زیست محیطی روبرو هستند. آنها اغلب دارای اقتصادهای وابسته به منابع طبیعی و سطح پایین آموزش و بهداشت هستند.
انتهای مطلب
