لیست کشورهای توسعه یافته شامل : کشور توسعه یافته کشوری است که دارای سطح بالایی از توسعه اقتصادی و انسانی و همچنین دارای بخش های پیشرفته تکنولوژیکی و صنعتی باشد. یک کشور توسعه یافته معمولاً دارای تولید ناخالص داخلی (GDP)، متوسط درآمد به ازای هر ساکن، استاندارد زندگی و امید به زندگی است. چند نمونه از کشورهای توسعه یافته عبارتند از: ایالات متحده، کانادا، ژاپن، آلمان و فرانسه.
روش های مختلفی برای اندازه گیری توسعه یک کشور وجود دارد، مانند شاخص توسعه انسانی (HDI)، درآمد سرانه، سطح صنعتی شدن، ثبات سیاسی، و دسترسی به مراقبت های بهداشتی و آموزش با کیفیت. HDI یک شاخص ترکیبی است که شاخص های امید به زندگی، تحصیلات و درآمد سرانه را ترکیب می کند.
کشورهایی با HDI بالا (بالاتر از 0.8) توسعه یافته در نظر گرفته می شوند. درآمد سرانه میانگین درآمدی است که یک فرد در یک سال در یک کشور به دست می آورد. کشورهایی با درآمد سرانه بالا (بالاتر از 22000 دلار) توسعه یافته در نظر گرفته می شوند.
سطح صنعتی شدن درجه ای است که اقتصاد یک کشور بر تولید و خدمات به جای کشاورزی استوار است. کشورهایی که سطح بالایی از صنعتی شدن دارند توسعه یافته محسوب می شوند. ثبات سیاسی میزانی است که یک کشور دارای یک حکومت صلح آمیز و دموکراتیک است که به حاکمیت قانون و حقوق بشر احترام می گذارد.
کشورهایی که ثبات سیاسی بالایی دارند توسعه یافته تلقی می شوند. دسترسی به مراقبت های بهداشتی و آموزش با کیفیت در دسترس بودن و مقرون به صرفه بودن خدمات پزشکی و فرصت های یادگیری برای مردم است. کشورهایی که دسترسی بالایی به مراقبت های بهداشتی و آموزش با کیفیت دارند توسعه یافته تلقی می شوند.
در ادامه فهرست کشورهای توسعه یافته در سال 2022 بر اساس شاخص توسعه انسانی (HDI) در سال 2022 آمده است:
- سوئیس – 0.962
- نروژ – 0.961
- ایسلند – 0.959
- هنگ کنگ – 0.952
- استرالیا – 0.951
- دانمارک – 0.948
- سوئد – 0.947
- ایرلند – 0.945
- آلمان – 0.942
- هلند – 0.941
- فنلاند – 0.940
- سنگاپور – 0.939
- بلژیک – 0.937
- نیوزلند – 0.937
- کانادا – 0.936
- لیختن‌اشتاین – 0.935
- لوکزامبورگ – 0.930
- انگلستان – 0.929
- ژاپن – 0.928
- فرانسه – 0.926
- اتریش – 0.925
- اسلوونی — 0.922
- اسپانیا – 0.920
- کره، جمهوری — 0.918
HDI یک شاخص ترکیبی است که شاخص های امید به زندگی، تحصیلات و درآمد سرانه را ترکیب می کند. کشورهایی با HDI بالا (بالاتر از 0.8) توسعه یافته در نظر گرفته می شوند. HDI از 0.000 (کمترین توسعه) تا 1.000 (بالاترین توسعه) متغیر است. HDI می تواند برای تعیین بهترین کشورها برای زندگی استفاده شود، زیرا کشورهای توسعه یافته تر معمولاً کیفیت زندگی بالاتری را به ساکنان خود ارائه می دهند.
جایگاه ایران در لیست کجاست ؟
بر اساس شاخص توسعه انسانی (HDI) سال 2021، ایران با امتیاز 0.774 در بین 191 کشور در رتبه 76 قرار دارد. این امر ایران را در رده بالای توسعه انسانی در کنار کشورهایی مانند ترکیه، برزیل و مکزیک قرار می دهد. امتیاز HDI ایران از سال 2002 سالانه 0.77 درصد افزایش یافته است که نشان دهنده بهبود امید به زندگی، تحصیلات و درآمد سرانه است.
مقایسه ایران با کشورهای همسایه از نظر شاخص توسعه انسانی
بر اساس شاخص توسعه انسانی (HDI) سال 2021، ایران با امتیاز 0.774 در بین 191 کشور در رتبه 76 قرار دارد. این امر ایران را در رده بالای توسعه انسانی در کنار کشورهایی مانند ترکیه، برزیل و مکزیک قرار می دهد. امتیاز HDI ایران از سال 2002 سالانه 0.77 درصد افزایش یافته است که نشان دهنده بهبود امید به زندگی، تحصیلات و درآمد سرانه5 است. با این حال، ایران همچنان با چالش هایی مانند نابرابری، تخریب محیط زیست و بی ثباتی سیاسی مواجه است که ممکن است بر توسعه آینده آن تأثیر بگذارد.
ایران هفت کشور همسایه دارد: عراق، ترکیه، آذربایجان، ارمنستان، ترکمنستان، افغانستان و پاکستان. در این میان، تنها ترکیه دارای امتیاز HDI بالاتر از ایران با 0.82 است که در رتبه 54 جهان قرار دارد. ترکیه نیز در رده توسعه انسانی بالا قرار دارد و درآمد سرانه، امید به زندگی و میانگین سال های تحصیلی بالاتری نسبت به ایران دارد. شش کشور دیگر همسایه امتیاز HDI پایین تری نسبت به ایران دارند که از 0.509 (افغانستان) تا 0.756 (آذربایجان) مربع متغیر است. این کشورها در رده‌های متوسط یا پایین توسعه انسانی قرار دارند و درآمد سرانه، امید به زندگی و میانگین سال تحصیلی کمتری نسبت به ایران دارند. جدول زیر خلاصه نمرات HDI و رتبه‌بندی ایران و کشورهای همسایه آن را نشان می‌دهد.
- کشور: ترکیه، امتیاز HDI: 0.82، رتبه HDI: 54
- کشور: ایران، امتیاز HDI: 0.774، رتبه HDI: 76
- کشور: آذربایجان، امتیاز HDI: 0.756، رتبه HDI: 87
- کشور: ارمنستان، امتیاز HDI: 0.751، رتبه HDI: 90
- کشور: ترکمنستان، امتیاز HDI: 0.715، رتبه HDI: 111
- کشور: پاکستان، امتیاز HDI: 0.557، رتبه HDI: 154
- کشور: عراق، امتیاز HDI: 0.546، رتبه HDI: 159
- کشور: افغانستان، امتیاز HDI: 0.509، رتبه HDI: 169
همانطور که می بینید، ایران نسبت به اکثر کشورهای همسایه خود توسعه یافته تر است، اما همچنان از ترکیه و برخی دیگر از کشورهای منطقه عقب است. ایران این پتانسیل را دارد که توسعه انسانی خود را بیشتر بهبود بخشد.
ویژگی کشورهای توسعه یافته چیست ؟
ویژگی های کشورهای توسعه یافته ویژگی هایی است که آنها را از کشورهای در حال توسعه یا کمتر توسعه یافته متمایز می کند. کشورهای توسعه یافته کشورهایی هستند که دارای سطح بالایی از توسعه اقتصادی و انسانی و همچنین بخش های پیشرفته تکنولوژیکی و صنعتی هستند. چند نمونه از کشورهای توسعه یافته عبارتند از: ایالات متحده، کانادا، ژاپن، آلمان و فرانسه.
برخی از ویژگی های مشترک کشورهای توسعه یافته عبارتند از:
درآمد سرانه بالا: کشورهای توسعه یافته سرانه تولید ناخالص داخلی (GDP) بالایی دارند، به این معنی که متوسط درآمد یا درآمد هر نفر در این کشورها بالا و برای پس انداز یا سرمایه گذاری کافی است. برای سال مالی 2023، بانک جهانی اقتصادهای پردرآمد را به عنوان اقتصادهایی طبقه بندی می کند که دارای سرانه درآمد ناخالص ملی (GNI) 13205 دلار یا بیشتر مربع هستند.
صنعتی شدن و تجارت خارجی: کشورهای توسعه یافته دارای ترکیب صنعتی متنوعی از جمله بخش خدمات بزرگ هستند. آنها کالاها و خدمات مختلفی را تولید و صادر می کنند و سطح بالایی از ادغام با سیستم مالی بین المللی را دارند. آنها همچنین دارای یک سیستم مالی توسعه یافته هستند که تجارت و سرمایه گذاری را تسهیل می کند.
ثبات سیاسی: کشورهای توسعه یافته دارای حکومتی صلح آمیز و دموکراتیک هستند که به حاکمیت قانون و حقوق بشر احترام می گذارد. آنها از سطح پایین فساد و سطح امنیت بالایی برخوردار هستند. آنها همچنین دارای یک جامعه مدنی قوی و مطبوعات آزاد هستند که مسئولیت پذیری و شفافیت را ترویج می کند.
بهداشت و آموزش: کشورهای توسعه یافته دسترسی بالایی به مراقبت های بهداشتی و آموزش با کیفیت برای جمعیت خود دارند. آنها در بدو تولد امید به زندگی بالایی دارند، میزان مرگ و میر نوزادان پایین است و شیوع بیماری های واگیر کم است. آنها همچنین دارای نرخ باسوادی بالا، میانگین سال تحصیلی بالا و نرخ بالای ثبت نام در آموزش ابتدایی، متوسطه و عالی هستند.
برابری اجتماعی، برابری جنسیتی و سطوح پایین فقر: کشورهای توسعه یافته سطح پایینی از نابرابری درآمد و فقر دارند. آنها از سطح بالایی از حمایت اجتماعی و رفاه برای شهروندان خود برخوردار هستند. آنها همچنین دارای سطح بالایی از برابری جنسیتی و توانمندسازی برای زنان هستند. آنها شکاف جنسیتی پایینی در آموزش، بهداشت، مشارکت اقتصادی و نمایندگی سیاسی دارند.
محیط زیست پاک: کشورهای توسعه یافته از سطح بالایی از حفاظت و پایداری محیط زیست برخوردار هستند. آنها دارای سطح پایینی از انتشار گازهای گلخانه ای، سطح بالایی از منابع انرژی تجدیدپذیر و سطح بالایی از بازیافت و مدیریت زباله هستند. آنها همچنین دارای سطح بالایی از تنوع زیستی و حفاظت از منابع طبیعی هستند.
اینها برخی از ویژگی های اصلی کشورهای توسعه یافته است. با این حال، توجه به این نکته ضروری است که همه کشورهای توسعه یافته از یک سطح توسعه یا ویژگی های یکسان برخوردار نیستند. روش های مختلفی برای اندازه گیری توسعه یک کشور وجود دارد، مانند شاخص توسعه انسانی (HDI)، درآمد سرانه، سطح صنعتی شدن، ثبات سیاسی، و دسترسی به مراقبت های بهداشتی و آموزش با کیفیت.
انتهای مطلب
