چرا چین در کشورهای در حال توسعه سرمایه گذاری می کند؟

در سال‌های اخیر، چین به یکی از بزرگترین سرمایه‌گذاران خارجی در کشورهای در حال توسعه تبدیل شده است. این سرمایه‌گذاری‌ها در بخش‌های مختلفی از جمله زیرساخت، انرژی، تولید و خدمات انجام شده است.

پرسش اصلی این مقاله این است که چرا چین در کشورهای در حال توسعه سرمایه‌گذاری می‌کند؟

• برای پاسخ به این سوال، می‌توان به دلایل اقتصادی، سیاسی و استراتژیک چین اشاره کرد.
• از نظر اقتصادی، چین به دنبال منابع طبیعی، بازارهای جدید و نیروی کار ارزان‌قیمت در کشورهای در حال توسعه است.
• از نظر سیاسی، چین به دنبال افزایش نفوذ خود در جهان و مهار نفوذ ایالات متحده است.
• از نظر استراتژیک، چین به دنبال ایجاد یک شبکه جهانی از زیرساخت‌ها و زنجیره‌های تامین است.
• در این مقاله، به بررسی این دلایل و تاثیر سرمایه‌گذاری چین بر کشورهای در حال توسعه خواهیم پرداخت.

چرا چین در کشورهای در حال توسعه سرمایه گذاری می کند؟

چین به دلایل مختلفی مانند تامین امنیت دسترسی به منابع طبیعی، گسترش بازارهای خود، افزایش نفوذ ژئوپلیتیکی خود و ارتقای چشم انداز خود از اتصال جهانی، در کشورهای در حال توسعه سرمایه گذاری می کند.

چین بزرگترین واردکننده نفت و گاز در جهان است و بیش از 70 درصد انرژی مورد نیاز خود را به واردات متکی است. بنابراین، چین سرمایه گذاری زیادی در کشورهای غنی از انرژی آفریقا و آسیای مرکزی مانند آنگولا، نیجریه، سودان، قزاقستان و ترکمنستان انجام می دهد. چین همچنین به دنبال تنوع بخشیدن به منابع انرژی و کاهش وابستگی خود به خاورمیانه است.

چین همچنین بزرگترین تولید کننده و مصرف کننده وسایل نقلیه الکتریکی در جهان است که برای تولید باتری به مقادیر زیادی کبالت، لیتیوم و سایر مواد معدنی نیاز دارد. چین در پروژه های معدنی در کشورهایی مانند جمهوری دموکراتیک کنگو که بیش از نیمی از ذخایر کبالت جهان را در اختیار دارد و بولیوی که دارای بزرگترین ذخایر لیتیوم است، سرمایه گذاری کرده است.

چین دومین اقتصاد بزرگ جهان است و بازار داخلی بزرگی دارد، اما با چالش هایی مانند کند شدن رشد، افزایش هزینه های نیروی کار و تنش های تجاری با ایالات متحده و سایر کشورها نیز مواجه است. بنابراین، چین برای دستیابی به بازارهای جدید، ایجاد فرصت های صادراتی، کاهش هزینه های تولید و افزایش رقابت پذیری، در کشورهای در حال توسعه سرمایه گذاری می کند. به عنوان مثال، چین در مناطق تولیدی در اتیوپی، مصر، کامبوج و ویتنام سرمایه گذاری کرده است.

چین یک قدرت جهانی در حال رشد است و منافع راهبردی در شکل دادن به نظم بین المللی بر اساس ترجیحات خود دارد. بنابراین، چین در کشورهای در حال توسعه سرمایه گذاری می کند تا نفوذ سیاسی خود را افزایش دهد، منافع استراتژیک خود را حفظ کند، با حضور ایالات متحده مقابله کند و ارزش ها و هنجارهای خود را ارتقا دهد. به عنوان مثال، چین در بنادر، راه آهن و جاده های کشورهای حاشیه اقیانوس هند و دریای مدیترانه سرمایه گذاری کرده است که برای تجارت و امنیت این کشور حیاتی هستند.

مطلب مرتبط : آیا اقتصاد چین در سال ۲۰۲۳ در حال بهبود می باشد؟

چین چشم انداز بزرگی برای ایجاد یک “ارتباط یکپارچه” در سراسر قاره ها از طریق ابتکار کمربند و جاده (BRI) خود دارد، که یک پروژه زیرساختی عظیم است که هدف آن پیوند چین با اروپا، آفریقا و آسیا از طریق مسیرهای زمینی و دریایی است. بنابراین، چین در کشورهای در حال توسعه سرمایه گذاری می کند تا زیرساخت هایی ایجاد کند که بتواند تجارت، سرمایه گذاری، همکاری و توسعه را تسهیل کند. به عنوان مثال، چین در نیروگاه ها، پل ها، بزرگراه ها و راه آهن در کشورهایی مانند پاکستان، کنیا، لائوس و صربستان سرمایه گذاری کرده است.

اینها برخی از انگیزه های اصلی سرمایه گذاری چین در کشورهای در حال توسعه است. با این حال، سرمایه گذاری چین با چالش ها و انتقادات ذینفعان مختلف مانند جوامع محلی، دولت های میزبان، سازمان های بین المللی و قدرت های رقیب نیز مواجه است. بنابراین، چین باید ضمن سرمایه گذاری در کشورهای در حال توسعه، منافع و مسئولیت های خود را متعادل کند.

دلایل سیاسی چین برای سرمایه گذاری در کشورهای در حال توسعه چیست؟

دلایل سیاسی چین برای سرمایه گذاری در کشورهای در حال توسعه عمدتاً به تمایل این کشور برای تأمین منافع استراتژیک، افزایش نفوذ ژئوپلیتیکی، ترویج مدل اقتدارگرایانه خود و مقابله با حضور ایالات متحده مربوط می شود.

چین یک قدرت جهانی در حال رشد است و منافع راهبردی در شکل دادن به نظم بین المللی بر اساس ترجیحات خود دارد. بنابراین، چین در کشورهای در حال توسعه سرمایه گذاری می کند تا نفوذ سیاسی خود را افزایش دهد، منافع استراتژیک خود را حفظ کند، با حضور ایالات متحده مقابله کند و ارزش ها و هنجارهای خود را ارتقا دهد. به عنوان مثال، چین در بنادر، راه آهن و جاده های کشورهای حاشیه اقیانوس هند و دریای مدیترانه سرمایه گذاری کرده است که برای تجارت و امنیت این کشور حیاتی هستند. چین همچنین به دنبال جلب حمایت کشورهای در حال توسعه در موضوعاتی مانند تایوان، حقوق بشر و اختلافات سرزمینی است.

مطلب مرتبط : مقایسه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه (تحلیلی)

چین چشم انداز بزرگی برای ایجاد یک “ارتباط یکپارچه” در سراسر قاره ها از طریق ابتکار کمربند و جاده (BRI) خود دارد، که یک پروژه زیرساختی عظیم است که هدف آن پیوند چین با اروپا، آفریقا و آسیا از طریق مسیرهای زمینی و دریایی است. بنابراین، چین در کشورهای در حال توسعه سرمایه گذاری می کند تا زیرساخت هایی ایجاد کند که بتواند تجارت، سرمایه گذاری، همکاری و توسعه را تسهیل کند. به عنوان مثال، چین در نیروگاه ها، پل ها، بزرگراه ها و راه آهن در کشورهایی مانند پاکستان، کنیا، لائوس و صربستان سرمایه گذاری کرده است. چین با سرمایه گذاری در این کشورها می تواند کیفیت زیرساخت های خود را بهبود بخشد، رشد اقتصادی آنها را افزایش دهد، دسترسی به بازار را گسترش دهد و نفوذ منطقه ای خود را تقویت کند.

چین یک دولت تک حزبی است که توسط حزب کمونیست چین رهبری می‌شود. بنابراین، چین در کشورهای در حال توسعه سرمایه گذاری می کند تا الگوی اقتدارگرایانه خود را رایج کند و دموکراسی های در حال توسعه را در سراسر جهان، عمدا یا غیرمستقیم، تضعیف کند. برای مثال، چین به کشورهای در حال توسعه وام، کمک های بلاعوض و کمک می دهد، بدون اینکه شرایطی را برای حاکمیت، حقوق بشر یا استانداردهای زیست محیطی ایجاد کند. چین همچنین به احزاب سیاسی، رسانه ها و گروه های جامعه مدنی که با منافع این کشور همسو هستند، آموزش، تبادل و کمک ارائه می دهد. چین با سرمایه گذاری در این کشورها می تواند تصویر مطلوبی از خود ایجاد کند، قدرت نرم خود را افزایش دهد و نظم بین المللی لیبرال را به چالش بکشد.

چین یک رقیب رو به رشد ایالات متحده است و روابط مناقشه آمیزی با واشنگتن در موضوعات مختلف دارد. بنابراین، چین در کشورهای در حال توسعه سرمایه گذاری می کند تا از نفوذ و حضور آمریکا در مناطقی که برای منافع چین مهم است، بکاهد. به عنوان مثال، چین در تاسیسات و پایگاه های نظامی در کشورهایی مانند جیبوتی، پاکستان و کامبوج سرمایه گذاری کرده است. چین همچنین برای معاملات تجاری، موافقتنامه های سرمایه گذاری و به رسمیت شناختن دیپلماتیک با کشورهای در حال توسعه با ایالات متحده رقابت می کند. با سرمایه گذاری در این کشورها، چین می تواند استقلال استراتژیک خود را اعلام کند، از مداخله ایالات متحده جلوگیری کند و اتحادهای جایگزین ایجاد کند.

اینها برخی از دلایل سیاسی سرمایه گذاری چین در کشورهای در حال توسعه است. با این حال، سرمایه گذاری چین با چالش ها و انتقادات ذینفعان مختلف مانند جوامع محلی، دولت های میزبان، سازمان های بین المللی و قدرت های رقیب نیز مواجه است. بنابراین، چین باید ضمن سرمایه گذاری در کشورهای در حال توسعه، منافع و مسئولیت های خود را متعادل کند.

چین چه نوع سرمایه گذاری در کشورهای در حال توسعه انجام می دهد؟

چین انواع مختلفی از سرمایه گذاری ها را در کشورهای در حال توسعه انجام می دهد، مانند:

پروژه های زیرساختی: چین تامین کننده اصلی پروژه های زیربنایی در کشورهای در حال توسعه است، به ویژه تحت طرح کمربند و جاده (BRI) که هدف آن اتصال چین با اروپا، آفریقا و آسیا از طریق مسیرهای زمینی و دریایی است. چین در نیروگاه ها، پل ها، بزرگراه ها، راه آهن، بنادر و زیرساخت های دیگر سرمایه گذاری می کند که می تواند تجارت، سرمایه گذاری، همکاری و توسعه را تسهیل کند. به عنوان مثال، چین در بندر گوادر در پاکستان، راه آهن آدیس آبابا-جیبوتی در اتیوپی و جیبوتی و راه آهن مومباسا-نایروبی در کنیا سرمایه گذاری کرده است.

پروژه های انرژی: چین بزرگترین واردکننده نفت و گاز و همچنین بزرگترین تولید کننده و مصرف کننده خودروهای برقی در جهان است. بنابراین، چین سرمایه گذاری زیادی در پروژه های انرژی در کشورهای در حال توسعه، هم در سوخت های فسیلی و هم در منابع انرژی تجدیدپذیر انجام می دهد. چین در اکتشاف و تولید نفت و گاز در کشورهایی مانند آنگولا، نیجریه، سودان، قزاقستان و ترکمنستان سرمایه گذاری می کند. چین همچنین در پروژه های معدن کبالت، لیتیوم و سایر مواد معدنی مورد نیاز برای تولید باتری در کشورهایی مانند جمهوری دموکراتیک کنگو و بولیوی سرمایه گذاری می کند. چین همچنین در تولید انرژی کم کربن مانند برق آبی، انرژی خورشیدی و نیروی باد در کشورهایی مانند لائوس، کامبوج و پاکستان سرمایه گذاری می کند.

پروژه های تولیدی: چین دومین اقتصاد بزرگ جهان است و بازار داخلی بزرگی دارد، اما با چالش هایی مانند کند شدن رشد، افزایش هزینه های نیروی کار و تنش های تجاری با ایالات متحده و سایر کشورها نیز مواجه است. بنابراین، چین برای دستیابی به بازارهای جدید، ایجاد فرصت های صادراتی، کاهش هزینه های تولید و افزایش رقابت پذیری، در پروژه های تولیدی در کشورهای در حال توسعه سرمایه گذاری می کند. چین در مناطق تولیدی در کشورهایی مانند اتیوپی، مصر، کامبوج و ویتنام سرمایه گذاری می کند. چین همچنین در صنایع پیشرفته مانند مخابرات، الکترونیک و بیوتکنولوژی در کشورهایی مانند هند، برزیل و آفریقای جنوبی سرمایه گذاری می کند.

پروژه های مالی: چین یک قدرت جهانی در حال رشد است و منافع استراتژیک در شکل دادن به نظم بین المللی بر اساس ترجیحات خود دارد. بنابراین، چین در پروژه های مالی در کشورهای در حال توسعه سرمایه گذاری می کند تا نفوذ سیاسی خود را تقویت کند، منافع استراتژیک خود را حفظ کند، با حضور ایالات متحده مقابله کند و ارزش ها و هنجارهای خود را ارتقا دهد. چین در بانک‌های توسعه‌ای مانند بانک توسعه بریکس، بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا (AIIB) و صندوق جاده ابریشم سرمایه‌گذاری می‌کند که بدون تحمیل شرایط برای حاکمیت، حقوق بشر یا استانداردهای زیست‌محیطی به کشورهای در حال توسعه وام، کمک‌های بلاعوض و کمک می‌دهند. چین همچنین در قراردادهای سوآپ ارز، برنامه های کاهش بدهی و معاملات تجاری با کشورهای در حال توسعه سرمایه گذاری می کند.

اینها برخی از انواع اصلی سرمایه گذاری هایی هستند که چین در کشورهای در حال توسعه انجام می دهد.

تاثیر سرمایه گذاری چین بر کشورهای در حال توسعه چیست؟

تاثیر سرمایه گذاری چین بر کشورهای در حال توسعه موضوعی پیچیده و چندوجهی است که توسط محققان و سازمان های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.در ادامه برخی از نکات اصلی را می توان خلاصه کرد:

سرمایه‌گذاری چین در دو دهه اخیر در کشورهای در حال توسعه به‌ویژه در آفریقا و آسیا که چین در زیرساخت‌ها، انرژی، تولید و پروژه‌های مالی سرمایه‌گذاری کرده است، به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. چین اکنون یکی از بزرگترین منابع سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) و کمک های توسعه برای کشورهای در حال توسعه است.

سرمایه گذاری چین اثرات مثبت و منفی بر کشورهای در حال توسعه داشته است. از جنبه مثبت، سرمایه گذاری چینی به بهبود زیرساخت ها، ایجاد شغل، رشد اقتصادی، تنوع بازار و کاهش فقر در بسیاری از کشورهای در حال توسعه کمک کرده است. سرمایه گذاری چینی همچنین منابع جایگزینی برای تامین مالی و همکاری برای کشورهای در حال توسعه که با چالش هایی از سوی اهداکنندگان و شرکای سنتی مواجه هستند، فراهم کرده است.

از جنبه منفی، سرمایه گذاری چینی همچنین نگرانی هایی را در مورد پایداری بدهی، وابستگی اقتصادی، تخریب محیط زیست، اختلالات اجتماعی، کیفیت حکمرانی و حقوق بشر در برخی از کشورهای در حال توسعه ایجاد کرده است. سرمایه گذاری چینی همچنین به دلیل داشتن پیوندهای ضعیف با اقتصادهای محلی مورد انتقاد قرار گرفته است و مناطقی را ایجاد می کند که از نیازهای توسعه کشور میزبان جدا شده اند.

تأثیر سرمایه گذاری چین بر کشورهای در حال توسعه به عوامل مختلفی از جمله نوع، بخش، مکان و مقیاس سرمایه گذاری بستگی دارد. سیاست ها، نهادها و ظرفیت های کشور میزبان؛ و تعامل با دیگر بازیگران، مانند جوامع محلی، گروه های جامعه مدنی، سازمان های بین المللی و قدرت های رقیب. بنابراین، تاثیر سرمایه گذاری چین بر کشورهای در حال توسعه یکنواخت یا از پیش تعیین شده نیست، بلکه پویا و مختص به زمینه است.

انتهای مطلب