اولین کشور صنعتی جهان بریتانیا در جهان بود که صنعتی شد. این تغییر کم کم در قرن هجدهم آغاز شد و به عنوان انقلاب صنعتی شناخته می شود. این نقطه عطفی مهمی در تاریخ بود. تقریباً همه جنبه های زندگی روزمره به نوعی تحت تأثیر قرار گرفت. انقلاب صنعتی در بریتانیا به دلیل ترکیبی از عوامل از جمله تأثیرات انقلاب کشاورزی، منابع عظیم زغال سنگ، موقعیت جغرافیایی مطلوب، فضای سیاسی مثبت و امپراتوری استعماری وسیع آغاز شد.
چه زمانی اولین انقلاب صنعتی آغاز شد و چه مدت طول کشید؟
اولین انقلاب صنعتی حدود سال ۱۷۶۰ آغاز شد و تا حدود ۱۸۲۰-۱۸۴۰ به طول انجامید. این دوره در بسیاری از مناطق جهان، به ویژه در اروپای غربی و آمریکای شمالی، با تغییر اقتصادها از سیستم‌های مبتنی بر کشاورزی به تولید صنعتی مبتنی بر ماشین، شاهد تحول قابل توجهی بود. تغییراتی که این انقلاب به وجود آورد تأثیرات عمیقی بر جامعه و اقتصاد جهانی داشت که هنوز هم احساس می شود.
عوامل اصلی که منجر به صنعتی شدن این کشور شدند چه بودند؟
بریتانیا به دلایل زیر به مهد انقلاب صنعتی تبدیل شد:
- کشاورزی کارآمد: انقلاب کشاورزی باعث بهبود تکنیک‌های کشاورزی و بهره وری شد و نیروی کار مازاد و غذای کافی برای جمعیت رو به رشد شهرها را فراهم کرد.
- ذخایر فراوان زغال سنگ: زغال سنگ منبعی ارزان و فراوان از انرژی بود که موتورهای بخار و کارخانه‌های جدید را تامین می‌کرد.
- شهرنشینی قابل توجه: مهاجرت مردم به شهرها نیروی کار کارخانه‌ها را تامین کرد و تقاضا برای کالاهای ساخته شده را افزایش داد.
- هزینه بالای نیروی کار: گرانی نیروی کار باعث تشویق توسعه و استفاده از ماشین آلات برای صرفه جویی در هزینه‌های کار شد.
- فرصت‌های تجارت بین قاره‌ای: امپراتوری بریتانیا بازارهای وسیعی برای کالاها و دسترسی به مواد اولیه را فراهم می‌کرد.
- حمایت دولت: فضای سیاسی به نفع تجارت، نوآوری و کارآفرینی بود و سیاست‌های دولتی از رشد صنعتی حمایت می‌کردند.
- سرمایه گذاران خطرپذیر: سرمایه مالی برای سرمایه گذاری در فناوری‌ها و صنایع جدید وجود داشت.
این عوامل با هم محیطی را برای رشد صنعتی ایجاد کردند و باعث شدند بریتانیا به زادگاه انقلاب صنعتی تبدیل شود.مطلب مرتبط : مقایسه اقتصاد آلمان و انگلیس در سال ۲۰۲۳
منابع طبیعی موجود در این کشور چه نقشی در صنعتی شدن داشتند؟
منابع طبیعی نقش اساسی در صنعتی شدن بریتانیا داشتند. در ادامه به چند نکته کلیدی اشاره می کنیم:
- ذغال سنگ: بریتانیا دارای ذخایر وسیع و قابل دسترسی زغال سنگ بود که منبعی ارزان و فراوان برای تامین انرژی کارخانه ها و موتورهای بخار به شمار می رفت. زغال سنگ برای گرمایش و تامین نیروی ماشین آلات که قلب فرآیندهای صنعتی بودند، ضروری بود.
- سنگ آهن: سنگ آهن یکی دیگر از منابع مهم بود که برای ساخت ماشین آلات، ابزار و ساختمان های لازم برای صنعتی شدن به کار می رفت. در دسترس بودن سنگ آهن، رشد صنایعی مانند کشتی سازی و ساخت و ساز را تسهیل می کرد.
- نیروی آب: از نیروی آب رودخانه ها برای به کار انداختن کارخانه ها و آسیاب های اولیه، به ویژه در صنعت نساجی، استفاده می شد.
- رودخانه ها و بنادر: شبکه گسترده رودخانه ها و بنادر بریتانیا، حمل و نقل و تجارت کارآمد را امکان پذیر می کرد که برای انتقال مواد خام به کارخانه ها و محصولات نهایی به بازارها حیاتی بود.
این منابع طبیعی، همراه با عوامل دیگری مانند نوآوری تکنولوژیکی و شرایط اقتصادی، بریتانیا را به پیشگام انقلاب صنعتی تبدیل کرد.مطلب مرتبط : بزرگترین تولید کننده زغال سنگ در جهان کدام کشور است؟
دولت چه نقشی در صنعتی شدن ایفا کرد؟
دولت نقش قابل توجهی در فرآیند صنعتی شدن بریتانیا ایفا کرد. در ادامه به برخی جنبه های کلیدی دخالت دولت اشاره می شود:
- قانون گذاری: دولت قوانینی را برای تسهیل رشد صنعتی وضع کرد، مانند قوانین حمایت از اختراعات و سرمایه گذاری ها. تغییرات در قوانین اقتصادی متناسب با نیازهای صنایع بود و به تغییرات ساختاری ضروری برای صنعتی شدن مؤثر کمک می کرد.
- زیرساخت: دولت در بهبود زیرساخت ها از جمله جاده ها، کانال ها و بعدا راه آهن سرمایه گذاری کرد که برای حمل و نقل مواد خام و کالاهای نهایی حیاتی بودند.
- سیاست های استعماری: سیاست های استعماری امپراتوری بریتانیا بازارهایی را برای کالاهای بریتانیایی باز کرد و دسترسی به مواد اولیه ارزان را فراهم کرد که برای صنایع تولیدی حیاتی بود.
- اقتصاد آزاد: در حالی که انقلاب صنعتی اغلب با اقتصاد آزاد همراه است، نقش دولت کاملاً منفعل نبود. برخلاف تصور اینکه این اتفاق بدون دخالت دولت رخ داده است، دولت فضایی اجتماعی-سیاسی و حقوقی مناسب برای رشد ایجاد کرد.
- حمایت از نوآوری: دولت از نوآوری تکنولوژیکی و کارآفرینی که محرک های اصلی صنعتی شدن بودند، حمایت کرد.
- سیاست اقتصادی: سیاست های اقتصادی دولت با شناسایی ناکارآمدی ها و ترویج رشد بهره وری، حمایت از بخش هایی که بازارهای سرمایه در آن ها تمایلی به سرمایه گذاری نداشتند و ارائه آموزش برای تسهیل تخصیص منابع به بخش های مولدتر، از صنعتی شدن حمایت می کرد.
به طور خلاصه، نقش دولت چند وجهی بود و شامل حمایت مستقیم و غیرمستقیم از بخش نوپای صنعتی، ایجاد محیطی مناسب برای رشد اقتصادی و پیشرفت تکنولوژی می شد.
و اما در پایان ، این منابع برای بهتر نوشتن این مطلب به ما کمک کردند :
انتهای مطلب
