آنتیگوا و باربودا کجاست؟ این سوال ممکن است برای بسیاری از کسانی که به دنبال شناخت کشورهای کوچک و زیبا هستند پیش بیاید.آنتیگوا و باربودا، کشوری متشکل از دو جزیره اصلی، در شرق دریای کارائیب و جنوب شرقی آنتیل کوچک واقع شده است. این کشور در نزدیکی مدار ۱۷ درجه شمالی خط استوا قرار دارد و به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، از آب‌وهوای گرمسیری با تابستان‌های مرطوب و زمستان‌های معتدل بهره‌مند است. آنتیگوا و باربودا از غرب با جزایر مونتسرات (Montserrat) و از شمال شرقی با گوادلوپ (Guadeloupe) هم‌مرز هستند.
این دو جزیره زیبا با سواحل شنی سفید و آب‌های فیروزه‌ای خود به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری در منطقه کارائیب شناخته می‌شوند و هر ساله هزاران گردشگر از سراسر جهان به این کشور سفر می‌کنند. علاوه بر سواحل زیبا، جزایر آنتیگوا و باربودا به دلیل تاریخ غنی خود، با آثار تاریخی متعدد، فرهنگ چندگانه و اقتصاد پویا نیز شناخته شده‌اند.در این مقاله به بررسی جامع و کامل آنتیگوا از لحاظ جغرافیا، تاریخ، فرهنگ، اقتصاد و مسائل دیگر پرداخته‌ایم تا شما با این کشور شگفت‌انگیز بیشتر آشنا شوید.
۱. موقعیت جغرافیایی آنتیگوا
آنتیگوا و باربودا کجاست؟ آنتیگوا و باربودا در بخش شرقی دریای کارائیب و در میان جزایر آنتیل کوچک واقع شده‌اند. این کشور دو جزیره اصلی به نام‌های آنتیگوا و باربودا را شامل می‌شود که در فاصله کمی از یکدیگر قرار دارند. آنتیگوا، به عنوان جزیره بزرگ‌تر، در جنوب باربودا قرار گرفته و پایتخت آن، سنت جانز (St. John’s)، به عنوان مرکز اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشور شناخته می‌شود. سنت جانز با بندرهای پرتردد و فعالیت‌های تجاری، مرکز اصلی اقتصاد و تعاملات بین‌المللی آنتیگوا و باربودا محسوب می‌شود.
این کشور به دلیل قرار گرفتن در نزدیکی خط استوا، از یک آب‌وهوای گرمسیری دائمی بهره‌مند است. دمای هوا در طول سال نسبتاً پایدار بوده و معمولاً بین ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد متغیر است. تابستان‌ها معمولاً گرم و مرطوب هستند، در حالی که زمستان‌ها به دلیل وزش نسیم‌های خنک‌تر، هوای ملایم‌تر و مطبوع‌تری دارند. این شرایط آب‌وهوایی مطلوب به یکی از دلایل اصلی جذب گردشگران به این منطقه تبدیل شده است.
در مقایسه با آنتیگوا، جزیره باربودا کوچک‌تر و کمتر توسعه‌یافته است. با این حال، باربودا به دلیل مناظر طبیعی بکر و حیات‌وحش متنوع خود شهرت دارد. این جزیره خانه جنگل‌های حرا و سواحل طبیعی دست‌نخورده است که زیستگاه گونه‌های مختلف جانوری و گیاهی هستند. پناهگاه پرندگان باربودا یکی از معروف‌ترین مکان‌های این جزیره است که هر ساله توجه علاقه‌مندان به اکوتوریسم و حفاظت از محیط‌زیست را به خود جلب می‌کند.
باربودا با وجود اینکه از نظر توسعه اقتصادی و زیرساختی نسبت به آنتیگوا در سطح پایین‌تری قرار دارد، اما جذابیت‌های طبیعی آن برای گردشگرانی که به دنبال تجربیات خاص و منحصربه‌فرد هستند، بسیار ارزشمند است. در حالی که آنتیگوا بیشتر به دلیل توسعه‌های شهری، بندرها، و هتل‌های لوکس شناخته می‌شود، باربودا همچنان چهره‌ای بکر و دست‌نخورده‌تر دارد و بیشتر به ماجراجویان طبیعت‌دوست و کسانی که به دنبال آرامش و خلوت هستند، خدمات ارائه می‌دهد.
به طور کلی، آنتیگوا و باربودا با ترکیب دو جزیره متفاوت از نظر اندازه و توسعه، فرصت‌های مختلفی را برای گردشگران، سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان به طبیعت ارائه می‌دهند و به عنوان یکی از مقاصد گردشگری کارائیب با تنوعی از جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی شناخته می‌شوند.
۲. تاریخ
تاریخچه آنتیگوا به دوران پیش از استعمار و حضور بومیان آراواک و کاریب برمی‌گردد که اولین ساکنان این جزیره بودند. آراواک‌ها که از مناطق شمالی آمریکای جنوبی به این جزیره مهاجرت کرده بودند، در قرن‌های پیش از میلاد به عنوان کشاورزان و شکارچیان در آنتیگوا زندگی می‌کردند. آنها نخستین گروهی بودند که از منابع طبیعی این جزیره بهره‌برداری کردند و زندگی کشاورزی مبتنی بر کاشت محصولات محلی مانند ذرت و سیب‌زمینی را توسعه دادند. بعدتر، کاریب‌ها که به دلیل جنگجویی و مهارت‌های دریانوردی شناخته می‌شدند، جایگزین آراواک‌ها شدند و فرهنگ کاریب در آنتیگوا رواج یافت.
در سال ۱۴۹۳، کریستف کلمب در دومین سفر خود به جهان جدید، این جزیره را کشف کرد و به افتخار کلیسای سنت جان (St. John the Divine) در اسپانیا، نام آنتیگوا را بر آن نهاد. این کشف آغازگر دوره‌ای از استعمارگری و ورود اروپایی‌ها به این منطقه شد. در ابتدا، اسپانیایی‌ها و سپس فرانسوی‌ها تلاش‌هایی برای تسخیر جزیره داشتند، اما نهایتاً انگلیسی‌ها در قرن هفدهم کنترل کامل آنتیگوا را به دست گرفتند.
با ورود انگلیسی‌ها، آنتیگوا به یک مرکز مهم در صنعت تولید شکر تبدیل شد. کشت و برداشت نیشکر در مزارع بزرگ، نیاز به نیروی کار زیاد داشت و به همین دلیل تجارت برده‌ها رونق گرفت. بردگان آفریقایی برای کار در مزارع شکر به جزیره آورده شدند و این دوره تاریک از تاریخ آنتیگوا با بهره‌کشی از نیروی انسانی بردگان آفریقایی همراه بود. تجارت شکر نقش اساسی در اقتصاد آنتیگوا ایفا کرد و جزیره را به یکی از مراکز مهم صادرات شکر در کارائیب تبدیل کرد.
در طول قرن‌ها، آنتیگوا شاهد شورش‌ها و مبارزات مردم بومی و بردگان علیه استعمارگران بود. با این حال، تا سال ۱۸۳۴ برده‌داری در جزایر کارائیب به پایان رسید و پس از آن، دوران استعمار ادامه داشت تا اینکه آنتیگوا سرانجام در سال ۱۹۸۱ استقلال کامل خود را از بریتانیا به دست آورد. از آن زمان، این کشور به عنوان عضوی از مشترک‌المنافع بریتانیا به فعالیت خود ادامه داده است.
آثار تاریخی مهمی مانند بندر نلسون (Nelson’s Dockyard)، که یک بندر تاریخی متعلق به دوران استعماری انگلیس است، امروزه به عنوان یادگاری از گذشته استعماری آنتیگوا شناخته می‌شوند و حتی در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارند. بندر نلسون یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های نیروی دریایی بریتانیا در منطقه کارائیب بود و نقش کلیدی در دفاع از منافع استعماری بریتانیا ایفا می‌کرد.
۳. فرهنگ و زبان
زبان رسمی در آنتیگوا انگلیسی است و به عنوان زبان اصلی دولت، آموزش و تجارت در این کشور به کار می‌رود. با این حال، در بین مردم، گویش‌ها و لهجه‌های محلی نیز رواج دارد که به طور غیررسمی در زندگی روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از گویش‌های برجسته در آنتیگوا، کریول انگلیسی کارائیبی (Caribbean English Creole) است که ترکیبی از انگلیسی و عناصر زبانی بومی آفریقایی است. این گویش بازتابی از تأثیرات فرهنگی آفریقایی در دوران برده‌داری است و با اینکه انگلیسی زبان اصلی ارتباطات رسمی است، کریول در بسیاری از مکالمات غیررسمی و میان اقشار جامعه شنیده می‌شود.
فرهنگ آنتیگوا تحت تأثیر تاریخچه پیچیده استعمارگری و مهاجرت شکل گرفته است. ترکیب فرهنگ‌های بومی، آفریقایی و اروپایی هویتی منحصربه‌فرد به این کشور داده است. تأثیرات آفریقایی به‌ویژه در موسیقی، رقص و سنت‌های اجتماعی به چشم می‌خورد. موسیقی کالپسو (Calypso) و سوکا (Soca)، که از مهم‌ترین ژانرهای موسیقی کارائیبی هستند، در آنتیگوا بسیار محبوب‌اند. کالپسو ریشه در موسیقی آفریقایی دارد و به‌عنوان یک ابزار فرهنگی و حتی سیاسی، اغلب در مورد مسائل اجتماعی و سیاسی جامعه می‌پردازد. در مقابل، سوکا با ریتم‌های تندتر و شادی‌آور خود بیشتر در جشن‌ها و مراسم شادی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
یکی از بزرگترین رویدادهای فرهنگی در آنتیگوا جشنواره سالانه کارناوال است که هر ساله در ماه آگوست برگزار می‌شود. این جشنواره که به مدت ده روز ادامه دارد، ترکیبی از موسیقی، رقص، لباس‌های رنگارنگ و نمایش‌های خیابانی است که بازتابی از تاریخچه برده‌داری و آزادی مردم است. کارناوال نه تنها یک جشن ملی است بلکه یک جاذبه گردشگری بزرگ است که هر ساله هزاران گردشگر را به آنتیگوا می‌کشاند. این رویداد فرصتی است تا مردم فرهنگ و هویت خود را جشن بگیرند و از موسیقی‌های محلی و رقص‌های سنتی لذت ببرند.
۴. اقتصاد آنتیگوا
اقتصاد آنتیگوا به طور عمده بر سه ستون اصلی گردشگری، خدمات مالی، و کشاورزی تکیه دارد. گردشگری به دلیل سواحل شنی سفید و آب‌وهوای گرمسیری، یکی از موتورهای اصلی رشد اقتصادی این کشور است. هر ساله میلیون‌ها گردشگر از سراسر جهان، به ویژه از آمریکای شمالی و اروپا، به آنتیگوا سفر می‌کنند تا از مناظر طبیعی زیبا و فعالیت‌های تفریحی مانند شنا، غواصی و قایقرانی لذت ببرند. گردشگری دریایی نیز با استقبال زیاد مواجه است، زیرا آنتیگوا به دلیل قرار گرفتن در مسیر کشتی‌های کروز بین‌المللی یکی از مقاصد مهم برای این صنعت محسوب می‌شود. این صنعت نه تنها فرصت‌های شغلی گسترده‌ای ایجاد می‌کند، بلکه منبع درآمد ارزی مهمی برای دولت است.
خدمات مالی بین‌المللی نیز یکی از پایه‌های مهم اقتصاد آنتیگوا است. این کشور به عنوان یک مقصد مالیاتی با قوانین مالیاتی جذاب و مقررات ساده، توانسته است توجه سرمایه‌گذاران و شرکت‌های بزرگ بین‌المللی را جلب کند. شرکت‌ها و افراد ثروتمند اغلب از ساختار مالیاتی آنتیگوا برای کاهش بار مالیاتی خود استفاده می‌کنند. همچنین، این کشور در زمینه ارائه خدمات بانکداری برون‌مرزی و مؤسسات مالی معتبر فعالیت دارد که به تقویت بخش مالی آن کمک کرده است.
اگرچه کشاورزی در گذشته نقش مهمی در اقتصاد آنتیگوا ایفا می‌کرد، به ویژه با تولید محصولات اصلی مانند نیشکر و موز، اما در سال‌های اخیر اهمیت آن کاهش یافته است. نیشکر که زمانی یکی از صادرات اصلی کشور بود، دیگر به دلیل تغییرات اقتصادی و تمرکز بیشتر بر صنعت گردشگری و خدمات مالی، به اندازه گذشته در اقتصاد ملی نقش ندارد. این تغییر نشان‌دهنده جهت‌گیری اقتصادی کشور به سوی صنایعی است که بازده بالاتری دارند.
علی‌رغم این تحولات، آنتیگوا با چالش‌هایی مواجه است. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، وابستگی بیش از حد به گردشگری است. هر گونه نوسان در تعداد گردشگران، به خصوص در مواقع بحرانی مانند پاندمی‌ها یا تغییرات اقتصادی جهانی، می‌تواند تأثیرات منفی شدیدی بر اقتصاد کشور داشته باشد. از این رو، دولت آنتیگوا تلاش می‌کند با تنوع‌بخشی به بخش‌های دیگر اقتصادی و ارتقاء زیرساخت‌ها، از وابستگی بیش از حد به گردشگری بکاهد و اقتصاد پایدارتری ایجاد کند.
۵. سیاست و حکومت
آنتیگوا و باربودا یک کشور دموکراتیک پارلمانی است که بر اساس سیستم حکومتی بریتانیا اداره می‌شود. در این سیستم، ملکه یا پادشاه بریتانیا به عنوان رئیس دولت آنتیگوا و باربودا شناخته می‌شود، اما نقش وی عمدتاً تشریفاتی است و وظایف اجرایی به نخست‌وزیر واگذار شده است. نخست‌وزیر که رئیس قوه اجرایی کشور است، از میان اعضای منتخب پارلمان برگزیده می‌شود و مسئولیت هدایت دولت و اتخاذ تصمیمات اجرایی را بر عهده دارد.
پارلمان آنتیگوا و باربودا یک نهاد قانون‌گذاری دو مجلسی است که از مجلس نمایندگان و سنا تشکیل شده است. مجلس نمایندگان متشکل از اعضای منتخب است که هر پنج سال یک‌بار طی انتخابات عمومی توسط مردم انتخاب می‌شوند. این مجلس مسئول تصویب قوانین و نظارت بر دولت است. سنا نیز بخشی دیگر از پارلمان است که اعضای آن به صورت انتصابی و توسط فرماندار کل، که نماینده ملکه بریتانیا در کشور است، منصوب می‌شوند. این سیستم حکومتی به نوعی بازتابی از ساختار حکومتی بریتانیا است که در آن نقش نهادهای منتخب و انتصابی در تصمیم‌گیری‌های سیاسی تقسیم شده است.
در حوزه سیاست بین‌المللی، آنتیگوا و باربودا عضو فعال بسیاری از سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای است. این کشور عضو سازمان ملل متحد، جامعه کشورهای کارائیب (CARICOM) و سازمان دولت‌های آمریکایی (OAS) است. آنتیگوا از طریق این سازمان‌ها در مسائل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بین‌المللی و منطقه‌ای نقش مؤثری ایفا می‌کند و تلاش می‌کند تا از طریق همکاری‌های چندجانبه، منافع ملی و منطقه‌ای خود را بهبود بخشد. این کشور همچنین در اتحادیه کارائیب نقش فعالی دارد و به عنوان یک کشور جزیره‌ای کوچک، در تلاش است تا از طریق این همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، امنیت اقتصادی و سیاسی خود را تقویت کند.
آنتیگوا و باربودا به دلیل موقعیت استراتژیک خود در منطقه کارائیب، از لحاظ ژئوپلیتیک نیز اهمیت خاصی دارد و تلاش می‌کند با سیاست‌های دیپلماتیک قوی، روابط خود را با کشورهای بزرگ و همچنین همسایگان منطقه‌ای تقویت کند.
۶. مردم و جامعه
جمعیت آنتیگوا حدود ۹۷ هزار نفر است که بخش عمده‌ای از آنها در پایتخت، سنت جانز (St. John’s) متمرکز هستند. این شهر به عنوان مرکز اقتصادی و سیاسی کشور، میزبان بیشترین جمعیت بوده و قلب فعالیت‌های تجاری و اجتماعی آنتیگوا محسوب می‌شود.
جامعه آنتیگوا بسیار چندفرهنگی است و این تنوع نتیجه تاریخچه پیچیده استعمار، مهاجرت‌های بین‌المللی و تجارت برده‌ها است. بخش اعظم جمعیت آنتیگوا را آفریقایی‌تبارها تشکیل می‌دهند که نوادگان بردگانی هستند که در دوره استعمار به کار در مزارع نیشکر آورده شدند. علاوه بر این، جمعیت اروپایی‌تبار و همچنین درصد کوچکی از بومیان کارائیبی در این جزیره زندگی می‌کنند. این ترکیب قومی به ایجاد جامعه‌ای غنی از فرهنگ‌ها و سنت‌های مختلف منجر شده که هویت منحصر به فردی برای آنتیگوا به ارمغان آورده است.
دین غالب در آنتیگوا مسیحیت است و بیشتر مردم پیرو کلیسای انگلیس (Anglican Church) هستند. کلیسا نقش مهمی در زندگی اجتماعی و فرهنگی این کشور ایفا می‌کند و بسیاری از جشن‌ها و مراسم دینی و اجتماعی با محوریت کلیسا برگزار می‌شوند. با این حال، سایر فرقه‌های مسیحیت مانند کاتولیک‌ها و پروتستان‌ها نیز در آنتیگوا حضور دارند و به واسطه تسامح دینی، ادیان دیگر نیز به طور محدود فعالیت می‌کنند.
از نظر سطح زندگی، آنتیگوا در مقایسه با بسیاری از کشورهای دیگر کارائیب از وضعیت مطلوب‌تری برخوردار است. خدمات بهداشتی و آموزشی در این کشور به نسبت جمعیت کوچک آن قابل قبول است و دولت تلاش می‌کند تا با فراهم کردن تسهیلات مناسب، کیفیت زندگی مردم را بهبود بخشد. سیستم آموزشی آنتیگوا بر اساس الگوی بریتانیایی طراحی شده و سعی دارد به دانش‌آموزان آموزش با کیفیت بالا ارائه دهد. همچنین خدمات بهداشتی نیز در دسترس مردم است و بیمارستان‌های عمومی و خصوصی به ارائه خدمات درمانی می‌پردازند.
با وجود چالش‌های اقتصادی و اجتماعی، آنتیگوا توانسته است سطح رفاه و کیفیت زندگی را برای ساکنان خود نسبت به بسیاری از کشورهای همسایه ارتقا دهد و از یک زیرساخت بهداشتی و آموزشی نسبی برخوردار باشد.
۷. جاذبه‌های گردشگری
آنتیگوا با سواحل سفید، آب‌های شفاف و مناظر خیره‌کننده‌اش به یکی از مقاصد اصلی گردشگری در منطقه کارائیب تبدیل شده است. این جزیره به دلیل آب‌وهوای گرمسیری معتدل و امکانات لوکس گردشگری، هر ساله پذیرای هزاران گردشگر از سراسر جهان است. یکی از مشهورترین جاذبه‌های آنتیگوا، سواحل بی‌نظیر آن است که برای فعالیت‌های تفریحی همچون شنا، غواصی، و ورزش‌های آبی مناسب است. از جمله سواحل معروف، می‌توان به جالی بی (Jolly Beach) و دیکنسون بی (Dickenson Bay) اشاره کرد. این دو ساحل با ماسه‌های نرم و سفید و آب‌های شفاف فیروزه‌ای، هرساله میزبان گردشگرانی از نقاط مختلف جهان هستند و به دلیل امکانات رفاهی مطلوب، تفریحات متنوعی را برای مسافران ارائه می‌دهند.
علاوه بر سواحل طبیعی، آنتیگوا دارای جاذبه‌های تاریخی ارزشمندی نیز است. یکی از مهم‌ترین این جاذبه‌ها، بندر نلسون (Nelson’s Dockyard) است که به عنوان یک بندر تاریخی و مرکز نیروی دریایی بریتانیا در دوران استعمار عمل می‌کرد. این بندر در قرن هجدهم ساخته شد و نام خود را از دریادار مشهور بریتانیایی، هوریشیو نلسون (Horatio Nelson) گرفته است که در آنتیگوا خدمت می‌کرد. بندر نلسون یکی از معدود پایگاه‌های دریایی استعماری است که هنوز هم در وضعیت نسبتاً خوبی حفظ شده و امروزه به عنوان میراث جهانی یونسکو شناخته می‌شود.
این بندر تاریخی اکنون به یک موزه دریانوردی تبدیل شده که نه تنها یادگاری از تاریخچه استعماری آنتیگوا است، بلکه محلی برای شناخت بیشتر درباره نقش استراتژیک این جزیره در دوران استعمار بریتانیا نیز محسوب می‌شود. گردشگران می‌توانند در این بندر تاریخی به بازدید از ساختمان‌های قدیمی، کارخانه‌های ترمیم شده و نمایشگاه‌های مربوط به تاریخ دریانوردی بپردازند. این جاذبه گردشگری ترکیبی از طبیعت زیبا و تاریخ غنی را به بازدیدکنندگان ارائه می‌دهد و یکی از نقاط برجسته تجربه سفر به آنتیگوا به شمار می‌رود.
سواحل دیدنی و آثار تاریخی منحصر به فرد آنتیگوا نه تنها باعث شده‌اند که این جزیره یکی از مقاصد گردشگری برجسته در منطقه کارائیب باشد، بلکه تأثیر زیادی در رشد اقتصادی کشور از طریق جذب گردشگران بین‌المللی داشته است.
۸. چالش‌ها و مسائل فعلی
یکی از چالش‌های اساسی که آنتیگوا با آن مواجه است، وابستگی شدید به صنعت گردشگری است. این کشور، که بخش عمده‌ای از درآمد و اشتغال خود را از طریق گردشگری تأمین می‌کند، با همه‌گیری کووید-۱۹ ضربه سنگینی به اقتصاد خود وارد کرد. تعطیلی گسترده سفرها، کاهش شدید ورود گردشگران و محدودیت‌های بین‌المللی در دوران همه‌گیری، نشان داد که وابستگی به یک صنعت خاص می‌تواند ریسک‌های اقتصادی جدی را برای این کشور کوچک ایجاد کند. به دلیل این وابستگی، آنتیگوا در مواجهه با نوسانات جهانی مانند پاندمی‌ها، شوک‌های اقتصادی بزرگتری را تجربه می‌کند.
علاوه بر این، تغییرات اقلیمی نیز تهدیدی جدی برای آنتیگوا و سایر جزایر کارائیب به شمار می‌آید. افزایش سطح آب دریاها به دلیل گرم شدن کره زمین، خطری مستقیم برای این جزایر است که بسیاری از سواحل و مناطق ساحلی آنها در معرض فرسایش و نابودی قرار دارند. طوفان‌های موسمی شدیدتر و ناپایداری‌های آب‌وهوایی نیز به مشکلات اقلیمی این کشور افزوده است. آنتیگوا به عنوان یک جزیره کوچک با زیرساخت‌های محدود، در مواجهه با تغییرات اقلیمی دچار مشکلات جدی در حفظ منابع طبیعی، سواحل و زیرساخت‌های خود شده است.
در پاسخ به این چالش‌ها، دولت آنتیگوا به دنبال تنوع‌بخشی به اقتصاد کشور است تا وابستگی به گردشگری کاهش یابد. یکی از استراتژی‌های کلیدی در این راستا، توسعه بخش‌های خدمات مالی و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های پایدار است. آنتیگوا به دلیل موقعیت خود به عنوان یک مقصد مالیاتی جذاب، سعی دارد این مزیت را گسترش داده و از آن برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی بهره ببرد. همچنین، دولت در حال توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر به منظور کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و مقابله با اثرات تغییرات اقلیمی است.
علاوه بر این، آنتیگوا به دنبال ارتقای زیرساخت‌های کشاورزی و صنایع کوچک و متوسط است تا بتواند در زمینه‌های دیگری نیز اقتصادی پایدارتری ایجاد کند. تمرکز بر این بخش‌ها به کشور کمک می‌کند تا در مواجهه با شوک‌های خارجی کمتر آسیب ببیند و رشد اقتصادی پایدارتری را تجربه کند.
و اما در انتها تشکر می کنیم از منابعی که برای نوشتن این مقاله به ما کمک کردند :
انتهای مطلب