چگونه بر اساس نظر ارسطو خوشبخت باشیم؟ خوشحالی واژهای است که همه آن را میشناسند و تمایل دارند آن را تجربه کنند. در حالی که همه ما امیدواریم خوشحال باشیم، مسیر رسیدن به آن همیشه آسان نیست. پیامهای بسیاری در دنیا درباره اینکه چه چیزی ما را خوشحال خواهد کرد وجود دارد. برخی افراد معتقدند که مسیر خوشبختی در ثروت و قدرت نهفته است. دیگران توصیه میکنند ساده زیستن، مدیتیشن و تواضع را پیشه کنیم. بنابراین، چه چیزی ما را خوشحال خواهد کرد؟
این پرسشی است که انسانها هزاران سال در مورد آن بحث کردهاند. برخی از مشهورترین فیلسوفان درباره خوشحالی اندیشیده و به آن پرداختهاند. یکی از این فیلسوفان مشهور ارسطو است که معتقد بود مسیر خوشحالی از طریق فضیلت میگذرد. در اینجا بررسی میکنیم که چگونه فلسفه او میتواند به ما کمک کند تا امروز خوشحال باشیم.
ارسطو که بود؟
ارسطو یکی از مشهورترین فیلسوفان تاریخ است. او در یونان باستان و در سالهای 384-322 پیش از میلاد زندگی میکرد. او شاگرد افلاطون بود و در مورد فلسفه و علم، از گیاهشناسی تا اخلاق و متافیزیک، نوشتههای زیادی دارد. در طول زندگی خود با افراد برجستهای کار کرد، حتی معلم اسکندر مقدونی بود. آثار ارسطو تأثیر شگرفی بر اندیشههای غربی گذاشته است. حتی امروز، مفاهیم ارسطویی در برنامههای درسی مدرن نیز وجود دارند. یکی از چیزهایی که همه میتوانند از فلسفه ارسطو بیاموزند، این است که چگونه خوشحال باشیم.
اخلاق نیکوماخوسی
فلسفه خوشحالی ارسطو از ایدههای او درباره فضیلت سرچشمه میگیرد. ایدههای او به شدت تحت تأثیر معلمش، افلاطون، بود. در حالی که ارسطو بر فضیلت تمرکز داشت، ایده اینکه فضیلت تنها از طریق آموزش رسمی به دست میآید را رد کرد. این امر باعث شد که ارسطو کتاب اخلاق نیکوماخوسی را بنویسد که نظریه او درباره خوشحالی است. ارسطو در آتن «لوکئوم» را تأسیس کرد که اولین مؤسسه علمی در آنجا بود. او در لوکئوم یک سری سخنرانیها ارائه داد که نظریه خوشحالی او را توضیح میداد. کتاب «اخلاق نیکوماخوسی» شامل ده بخش است که به دنبال پاسخ به این سوال است که چگونه خوشحال باشیم.
درباره دلایل اعمال خود فکر کنید
ارسطو کتاب «اخلاق نیکوماخوسی» را با نظریه تئولوژی طبیعت آغاز میکند. او توضیح میدهد که تمام اقداماتی که انجام میدهیم در جهت رسیدن به نوعی از خیر است. به عبارتی، ما برای هر کاری که میکنیم هدفی داریم، حتی اگر هنوز به طور کامل به آن آگاه نباشیم. درباره برخی از کارهایی که به طور مرتب انجام میدهید فکر کنید و هدف آنها را در نظر بگیرید. به عنوان مثال، ممکن است کسی برای حفظ سلامتی و تناسب اندام ورزش کند. ارسطو به دنبال این است که چرا ما این اهداف را دنبال میکنیم و هدف نهایی زندگی انسان چیست. پس از تأمل، به این نتیجه میرسد که ما همه کارها را برای خوشحالی انجام میدهیم و معتقد است که میتوان هر تصمیمی را به این طریق درک کرد.
یادگیری آنچه شما را خوشحال میکند
با اینکه ما همه کارها را برای خوشحالی انجام میدهیم، خوشحالی تضمینشده نیست. احتمالاً میتوانید زمانی را به خاطر بیاورید که فکر میکردید انجام کاری شما را خوشحال میکند، اما اینطور نشد. در حالی که برخی کارها به خوشحالی منجر میشوند، انتخابهای دیگر چنین نیستند. این نشان میدهد که برخی انتخابها بهتر از دیگران هستند. مشکل اینجاست که ما همیشه نمیدانیم چه چیزی ما را خوشحال میکند. ممکن است انتخابهایی کنیم که ما را ناراحت کند. گاهی اوقات، رابطهای که فکر میکردیم ما را خوشحال میکند، اینطور نمیشود یا تغییر شغلی که میخواستیم نتیجه نمیدهد. از آنجایی که ممکن است در مورد آنچه ما را خوشحال میکند اشتباه کنیم، این نشان میدهد که ما خودمان تعیین نمیکنیم چه چیزی ما را خوشحال میکند، بلکه با گذشت زمان درباره آن یاد میگیریم.
تمرین فضیلت
ارسطو معتقد بود که عمل کردن به فضیلت تقریباً همه را خوشحال میکند. از نظر او، انسان خوب بودن به معنای موفق بودن در زندگی است که این امر شما را خوشحال میکند. در این دیدگاه، خوشحالی به عمل اخلاقی و درست بستگی دارد. انجام کار نادرست شما را ناراحت میکند. عمل کردن با فضیلتهایی مانند شجاعت، دلسوزی و عدالت به خوشحالی منجر میشود.
این دیدگاه ممکن است بیش از حد ساده به نظر برسد. برخی ممکن است استدلال کنند که کارهای غیر اخلاقی انجام دادهاند و احساس خوشحالی کردهاند. با این حال، ارسطو استدلال میکند که این افراد درک نادرستی دارند و خوشحالی واقعی را تجربه نمیکنند. به عنوان مثال، کسی که با ارزشهای شجاعت تربیت شده، شجاعت را به عنوان چیزی خوب میبیند. در نتیجه، عمل شجاعانه این فرد را خوشحال میکند. از طرف دیگر، کسی که به دوری از شجاعت تربیت شده است، خوشحالی را در اجتناب میبیند. ارسطو استدلال میکند که این فرد دوم درک نادرستی از زندگی خوب دارد. بنابراین، آنها خوشحالی واقعی یا اودایمونیا را تجربه نمیکنند.
توضیح اودایمونیا
در کتاب «اخلاق نیکوماخوسی»، ارسطو واژهای خاص برای خوشحالی به کار میبرد به نام «اودایمونیا». این واژه به خوشحالیای اشاره دارد که فراتر از لذتهای موقتی است. به عنوان مثال، خوردن شکلات شیرین باعث احساس اودایمونیا نمیشود، حتی اگر بگویید که در آن لحظه خوشحال هستید. اودایمونیا یک احساس عمیقتر از خوشحالی است که از پرورش فضایل شما برای شکوفا شدن در زندگی به دست میآید. این بدان معناست که تلاش کنید صادقتر، منصفتر و با انضباطتر باشید.
ارزش دوستی را دست کم نگیرید
یکی دیگر از جنبههای مهم خوشحالی، بر اساس نظر ارسطو، جامعه است. دو بخش از کتاب «اخلاق نیکوماخوسی» به موضوع دوستی میپردازد. بر اساس دیدگاه ارسطو، خوشحالی تنها یک موضوع شخصی نیست، بلکه یک موضوع عمومی نیز هست. این بدان معناست که با چه کسانی خوشحالی را به اشتراک میگذاریم اهمیت زیادی دارد. جوامع باستانی یونان جوامعی نزدیک و متحد بودند که جامعهبندی بخش مهمی از زندگی بود. هرچند که از زمان جوامع یونان باستان بسیاری از چیزها تغییر کردهاند، نباید ارزش ساختن دوستیهای قوی و کمک به جامعه را دست کم بگیریم.
ارسطو معتقد بود که با پیروی از این اصول، شما نه تنها لحظات خوشایندی خواهید داشت، بلکه زندگیای معنادار پر از اودایمونیا خلق خواهید کرد.
چرا خوشحالی مهم است؟
فراتر از لذت بردن از احساس خوشحالی، شاید از خود بپرسید که چرا خوشحالی اینقدر اهمیت دارد. برای ارسطو، تعهد به خوشحالی به معنای تعهد به بالاترین سطح شکوفایی انسانی بود. این امر چرخهای از نیکی ایجاد میکند؛ با زندگی در فضیلت، خود و جهان اطرافمان را بهتر میکنیم. به این فکر کنید که چگونه رفتار میکنید وقتی که (به گفته ارسطو) «با فضیلت» زندگی میکنید در مقابل وقتی که اینطور نیستید. وقتی با دلسوزی، عدالت و شجاعت عمل میکنید، رفتار مثبتتری دارید. این ما را مجبور میکند که به خوشحالی نه فقط به عنوان یک لذت گذرا، بلکه به عنوان مسیری به سوی یک زندگی پربارتر که در آن به تأثیر خود بر جامعه فکر میکنیم، نگاه کنیم.
یافتن خوشحالی برای خودتان
کتاب «اخلاق نیکوماخوسی» ارسطو به ما میآموزد که خوشحالی چیزی فراتر از لذتهای موقتی است. خوشحالی از طریق فضیلت میتواند به یک زندگی پربارتر که خود و جوامعمان را بهبود میبخشد، منجر شود. با انتخاب اعمالی که بیشتر با فضیلت همسو هستند، ما در واقع بهترین نسخه از خودمان را انتخاب میکنیم و خوشحالتر میشویم. درک اقدامات خود و انتخاب نوع شخصیتی که میخواهیم باشیم، گامی بزرگ به سوی خودشناسی و یافتن خوشحالی واقعی است.
منبع : worldatlas
انتهای مطلب