ملایر یکی از شهرستان‌های استان همدان ایران است که در جنوب شرقی این استان واقع شده‌است. این شهرستان از شمال به شهرستان همدان، از شمال غربی به شهرستان تویسرکان و از غرب به شهرستان نهاوند در استان همدان محدود است. همچنین این شهرستان از جنوب به شهرستان بروجرد در استان لرستان، از شرق به شهرستان خنداب و نهایتاً از جنوب شرقی به شهرستان شازند در استان مرکزی محدود می‌شود.
مختصات جغرافیایی ملایر به شرح زیر است:
- عرض جغرافیایی: ۳۴ درجه و ۱۷ دقیقه شمالی
- طول جغرافیایی: ۴۸ درجه و ۴۹ دقیقه شرقی
فاصله ملایر از مرکز استان همدان، یعنی شهر همدان، حدود ۸۶ کیلومتر است.ملایر یکی از بزرگترین شهرستان‌های استان همدان است و جمعیت آن بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، برابر با ۲۹۰٬۰۰۰ نفر بوده‌است. مرکز این شهرستان، شهر ملایر است.
ملایر دارای جاذبه‌های گردشگری متعددی است که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قلعه یزدگرد
- باغ‌های ملایر
- روستای گردشگری مانیزان
- روستای گردشگری جوکار
ملایر همچنین یکی از قطب‌های کشاورزی ایران است و محصولاتی مانند انگور، گردو، بادام، و گندم در این شهرستان تولید می‌شود.
تاریخچه ملایر
تاریخچه شهر ملایر به هزاران سال پیش برمی‌گردد. در این منطقه آثاری از دوران پیش از تاریخ، از جمله تپه‌های باستانی، کشف شده است. در دوران هخامنشیان، ملایر یکی از شهرهای مهم این امپراتوری بود. در دوران ساسانیان، ملایر به عنوان یکی از مراکز مذهبی زرتشتیان شناخته می‌شد.
شهر ملایر در دوران اسلامی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. در این دوران، ملایر به عنوان یکی از مراکز علم و ادب شناخته می‌شد. شکل‌گیری شهر ملایر به شکل امروزی آن به دوران قاجاریه باز می‌گردد. در این دوران، ملایر به عنوان یکی از مراکز مهم حکومتی در ایران شناخته می‌شد. در این دوران، در ملایر بناهای تاریخی زیادی ساخته شد.
اقتصاد شهر ملایر
اقتصاد ملایر بر پایه کشاورزی، صنعت، و گردشگری استوار است.
کشاورزی
کشاورزی یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد ملایر است. این شهرستان دارای زمین‌های حاصلخیزی است و محصولاتی مانند انگور، گردو، بادام، و گندم در آن تولید می‌شود. ملایر همچنین یکی از قطب‌های تولید عسل در ایران است.
صنعت
صنعت نیز یکی از بخش‌های مهم اقتصاد ملایر است. در این شهرستان صنایع مختلفی مانند صنایع غذایی، صنایع نساجی، و صنایع چوب و کاغذ فعالیت می‌کنند.
گردشگری
گردشگری نیز یکی از بخش‌های در حال رشد اقتصاد ملایر است. این شهرستان دارای جاذبه‌های گردشگری متعددی مانند قلعه یزدگرد، آبشار گنجنامه، باغ‌های ملایر، و روستای گردشگری مانیزان است.
نقاط قوت اقتصاد ملایر
- زمین‌های حاصلخیز
- نیروی کار ماهر
- جاذبه‌های گردشگری متعدد
نقاط ضعف اقتصاد ملایر
- کمبود زیرساخت‌های مناسب
- ضعف مدیریت
راهکارهای توسعه اقتصاد ملایر
- توسعه زیرساخت‌های مناسب
- تقویت مدیریت
- توسعه گردشگری
- سرمایه‌گذاری در صنایع دانش‌بنیان
وضعیت فعلی اقتصاد ملایر
اقتصاد ملایر در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته‌است. این رشد به دلیل افزایش تولید محصولات کشاورزی، توسعه صنایع، و رشد گردشگری بوده‌است. با این حال، هنوز برخی چالش‌ها در اقتصاد ملایر وجود دارد که باید برای رفع آنها تلاش شود.
قدمت ملایر
قدمت ملایر به دوران پیش از اسلام می‌رسد. در این دوران، این منطقه به نام “مل آگر” شناخته می‌شد که به معنای “تپه آتش” است. در این دوران، مردم این منطقه از آتش برای روشن کردن آتشکده‌ها و ارسال پیام‌های اضطراری استفاده می‌کردند.
در دوران ساسانیان، ملایر به عنوان یکی از مراکز مهم نظامی و سیاسی شناخته می‌شد. در این دوران، قلعه یزدگرد در این منطقه ساخته شد که امروزه یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ملایر است.
در دوران اسلامی، ملایر به عنوان یکی از مراکز مهم تجاری و کشاورزی شناخته می‌شد. در این دوران، بازار ملایر یکی از مهم‌ترین بازارهای ایران بود.
در دوران قاجاریه، ملایر به عنوان یکی از مراکز مهم حکومتی شناخته می‌شد. در این دوران، حاج سیف الدوله، نوه فتحعلی شاه قاجار، در این منطقه حکومت می‌کرد.
در دوران پهلوی، ملایر به عنوان یکی از شهرستان‌های استان همدان شناخته می‌شد. در این دوران، ملایر به دلیل داشتن معادن غنی آهن، به یکی از مراکز مهم صنعتی ایران تبدیل شد.
در دوران جمهوری اسلامی ایران ، ملایر به عنوان یکی از شهرستان‌های مهم استان همدان شناخته می‌شود. در این دوران، ملایر به دلیل داشتن صنایع مبلمان، به یکی از مراکز مهم صنعتی ایران تبدیل شده است.
بر اساس شواهد تاریخی، قدمت ملایر به بیش از 2500 سال می‌رسد. این شهر در طول تاریخ، شاهد فراز و نشیب‌های زیادی بوده است. اما همواره یکی از مراکز مهم سیاسی، نظامی، تجاری و صنعتی ایران بوده است.
در ادامه به برخی از مهم‌ترین آثار تاریخی ملایر اشاره می‌کنیم:
- آتشکده نوشیجان
- قلعه یزدگرد
- بازار ملایر
- خانه لطفعلیان
- موزه ملایر
- تالاب کرد خورد
- یخچال میرفتاح
این آثار تاریخی، نشان‌دهنده قدمت و اهمیت تاریخی ملایر هستند.
آشنایی با قدیمی ترین روستای ملایر
قدیمی ترین روستای ملایر روستای هزارجریب است. این روستا در دهستان حرم رودسفلی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۱۷۴ نفر (۵۰ خانوار) بوده‌است.
هزارجریب در دامنه کوه‌های الوند قرار دارد و آب و هوای معتدلی دارد. این روستا دارای طبیعتی زیبا و بکر است و از جاذبه‌های گردشگری ملایر محسوب می‌شود.
وجه تسمیه روستای هزارجریب به این دلیل است که در گذشته این روستا دارای هزار جریب زمین بوده‌است. همچنین، برخی معتقدند که این روستا به دلیل وجود هزاران جریب جنگل و درخت، به این نام خوانده می‌شود.
با توجه به شواهد تاریخی، قدمت روستای هزارجریب به دوران پیش از اسلام باز می‌گردد. در این روستا آثار تاریخی متعددی از جمله قلعه، پل، و سنگ‌نگاره‌های صخره‌ای وجود دارد که نشان‌دهنده قدمت این روستا است.
دیگر روستاهای قدیمی ملایر
علاوه بر روستای هزارجریب، روستاهای دیگری نیز در ملایر وجود دارند که قدمت زیادی دارند. از جمله این روستاها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- روستای مانیزان
- روستای گوراب
- روستای کرکان
- روستای کساوند
- روستای کمازان
این روستاها نیز دارای آثار تاریخی متعددی هستند که نشان‌دهنده قدمت آنها است.
تاریخچه کار چوب در ملایر
تاریخچه کار چوب در ملایر به دوران پیش از تاریخ باز می‌گردد. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد انسان‌های اولیه در این منطقه از چوب برای ساخت ابزار و وسایل استفاده می‌کردند. در دوره‌های تاریخی نیز، کار چوب در ملایر رونق داشته‌است. در دوران ساسانیان، مبلمان و سایر محصولات چوبی باشکوهی در ملایر تولید می‌شد.
در دوره قاجار، کار چوب در ملایر به دلیل جنگ‌ها و ناامنی‌ها دچار رکود شد. با این حال، در اواخر دوره قاجار، این صنعت دوباره رونق گرفت. در این دوره، کارگاه‌های کوچک و بزرگی در ملایر به تولید مبلمان و سایر محصولات چوبی مشغول شدند.
در دوره پهلوی، کار چوب در ملایر به سرعت توسعه یافت. در این دوره، کارگاه‌های چوب‌کاری مدرن در ملایر ساخته شد و صنعت مبلمان ملایر به یکی از قطب‌های تولید مبلمان در ایران تبدیل شد.
در حال حاضر، کار چوب یکی از مهم‌ترین صنایع ملایر است. بیش از ۱۰ هزار نفر در این صنعت مشغول به کار هستند. ملایر به عنوان پایتخت مبل و منبت ایران شناخته می‌شود.
مراحل توسعه کار چوب در ملایر
کار چوب در ملایر را می‌توان به چهار مرحله تقسیم کرد:
- مرحله اول (پیش از تاریخ): در این مرحله، انسان‌های اولیه در ملایر از چوب برای ساخت ابزار و وسایل استفاده می‌کردند.
- مرحله دوم (دوره‌های تاریخی): در این مرحله، کار چوب در ملایر رونق داشت و مبلمان و سایر محصولات چوبی باشکوهی در ملایر تولید می‌شد.
- مرحله سوم (دوره قاجار): در این دوره، کار چوب در ملایر دچار رکود شد. با این حال، در اواخر دوره قاجار، این صنعت دوباره رونق گرفت.
- مرحله چهارم (دوره پهلوی و پس از آن): در این دوره، کار چوب در ملایر به سرعت توسعه یافت و ملایر به عنوان پایتخت مبل و منبت ایران شناخته شد.
عوامل موثر بر توسعه کار چوب در ملایر
عوامل مختلفی در توسعه کار چوب در ملایر موثر بوده‌اند، از جمله:
- وجود منابع طبیعی چوب: ملایر دارای منابع طبیعی چوب است و این امر دسترسی به مواد اولیه را برای صنعت چوب ملایر آسان کرده‌است.
- وجود نیروی کار ماهر:ملایر دارای نیروی کار ماهر در زمینه کار چوب است. این امر به تولید محصولات چوبی با کیفیت بالا در ملایر کمک کرده‌است.
- موقعیت جغرافیایی مناسب:ملایر در مسیر راه‌های تجاری مهم قرار دارد و این امر دسترسی به بازارهای داخلی و خارجی را برای صنعت چوب ملایر آسان کرده‌است.
آینده کار چوب در ملایر
کار چوب یکی از صنایع مهم ملایر است و این صنعت در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته‌است. انتظار می‌رود این صنعت در آینده نیز به رشد خود ادامه دهد و ملایر همچنان به عنوان یکی از قطب‌های تولید مبلمان در ایران باقی بماند.
و اما در ویدئو زیر شما با محیط شهری ملایر به صورت کاملا صمیمی و لهجه مردم ملایر آشنا خواهید شد.در این ویدئو ۲۳ دقیقه ای راوی در شهر قدم می زند و با محیط شهر ملایر بیشتر آشنا خواهید شد.قابل ذکر است که این ویدئو توسط یوتیوب unseen corners تهیه شده است.
حاج سیف الدوله کیست؟
حاج سیف الدوله، ملقب به نور سلطان محمد میرزا، نوه چهل و هشتم فتحعلی شاه قاجار و حاکم ملایر بود. او فرزند سلطان احمد میرزا عضدالدوله، برادرزاده سلطان محمدمیرزا سیف الدوله (فرزند سی و هشتم فتحعلی شاه قاجار و حاکم اصفهان) و برادر سلطان عبدالمجید میرزا عین‌الدوله (صدر اعظم مظفرالدین‌شاه قاجار) بود.
سیف الدوله در سال ۱۲۳۰ قمری در تهران متولد شد. او در جوانی به کسوت دراویش صفی‌علی‌شاهی درآمد اما بعد از مدتی از خانقاه صفی‌علی‌شاهی اخراج شد.
سیف الدوله در سال ۱۲۷۶ قمری به حکم ناصرالدین شاه به حکومت ملایر منصوب شد. او در طول دوران حکومت خود، اقدامات عمرانی و فرهنگی متعددی در ملایر انجام داد. از جمله این اقدامات می‌توان به ساخت باغ سیفیه، وقف اموال خود برای احداث بیمارستان و مدرسه، و حمایت از هنرمندان و ادیبان ملایر اشاره کرد.
سیف الدوله در سال ۱۳۰۰ قمری در ملایر درگذشت و در مقبره‌ای که در باغ سیفیه ساخته بود، به خاک سپرده شد.
آثار و اقدامات حاج سیف الدوله
- ساخت باغ سیفیه
- وقف اموال خود برای احداث بیمارستان و مدرسه
- حمایت از هنرمندان و ادیبان ملایر
نقش حاج سیف الدوله در توسعه ملایر
حاج سیف الدوله نقش مهمی در توسعه ملایر ایفا کرد. او با اقدامات عمرانی و فرهنگی خود، زمینه‌های توسعه این شهر را فراهم کرد. از جمله اقدامات عمرانی او می‌توان به ساخت باغ سیفیه اشاره کرد که یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری ملایر است. همچنین، وقف اموال خود برای احداث بیمارستان و مدرسه، از جمله اقدامات فرهنگی او بود که تأثیر زیادی بر توسعه ملایر داشت.
حاج سیف الدوله همچنین از هنرمندان و ادیبان ملایر حمایت می‌کرد. این حمایت‌ها، زمینه‌های رشد و شکوفایی فرهنگ و هنر در ملایر را فراهم کرد.
انتهای مطلب
