کشاورزی عربستان یکی از بخش های مهم اقتصاد این کشور است و در توسعه پایدار و امنیت غذایی نقش دارد. عربستان سعودی با مساحت 2.15 میلیون کیلومتر مربع، بزرگترین کشور خلیج فارس و دومین کشور عربی است. این کشور دارای آب و هوای گرم و خشک و بیابان های وسیع است. بنابراین، کشاورزی در عربستان با چالش هایی مانند کمبود آب، خشکسالی، شوری، تخریب زمین و تغییرات آب و هوایی روبرو است.
با این حال، عربستان سعودی با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته و سیاست های حمایتی، توانسته است کشاورزی را در مناطق مختلف کشور توسعه دهد. برخی از محصولات کشاورزی عربستان عبارتند از: گندم، جو، ذرت، برنج، سیب زمینی، گوجه فرنگی، خربزه، هندوانه، خرما، موز، نارنگی، انگور، زیتون، کنجد، عسل، گوشت، شیر، تخم مرغ و ماهی.
عربستان سعودی همچنین در تلاش است که کشاورزی را به گونه ای پایدار و مسئولانه انجام دهد. این کشور با اجرای برنامه هایی مانند طرح عربستان سبز و طرح خاورمیانه سبز، قصد دارد که تعداد درختان را در سراسر کشور عربستان و منطقه افزایش دهد و انتشار گازهای گلخانه ای را کاهش دهد. عربستان سعودی همچنین با همکاری سازمان توسعه کشاورزی عرب، سعی دارد که تجارب و دانش خود را در زمینه کشاورزی پایدار با کشورهای عربی دیگر به اشتراک بگذارد.
مهمترین محصولات کشاورزی عربستان چیست؟
- خرما:
- عربستان سعودی بزرگترین تولید کننده خرما در جهان است.
- در سال 2020، بیش از 1.5 میلیون تن خرما تولید کرده است.
- خرما یکی از محصولات اصلی غذایی و مذهبی مردم عربستان سعودی است.
- دارای بیش از 300 نوع خرما با خصوصیات و کیفیت خاص است.
- گندم:
- یکی از تولید کنندگان گندم در منطقه خاورمیانه است.
- در سال 2020، حدود 700 هزار تن گندم تولید کرده است.
- محصول غذایی مهمی است که برای تهیه نان، پاستا، بیسکویت و غیره استفاده می شود.
- عربستان سعودی با استفاده از تکنولوژی های نوین، سعی دارد که کیفیت و عملکرد گندم خود را بهبود بخشد.
- جو:
- یکی از تولید کنندگان جو در منطقه خاورمیانه است.
- در سال 2020، حدود 500 هزار تن جو تولید کرده است.
- محصول علوفه ای و خوراک دام است که برای تامین نیازهای غذایی و آبی دام ها استفاده می شود.
- عربستان سعودی با اجرای برنامه های توسعه کشاورزی، سعی دارد که تولید جو خود را افزایش دهد.
- سبزیجات و میوه ها:
- یکی از تولید کنندگان سبزیجات و میوه ها در منطقه خاورمیانه است.
- در سال 2020، بیش از 3 میلیون تن سبزیجات و میوه ها تولید کرده است.
- محصولات غذایی و تجاری هستند که برای تامین نیازهای مصرفی و صادراتی استفاده می شوند.
- تنوع زیادی از سبزیجات و میوه ها دارد، از جمله گوجه فرنگی، خیار، بادمجان، فلفل، کاهو، کلم، هویج، پیاز، سیر، خربزه، هندوانه، موز، نارنگی، انگور، زیتون و غیره.

عوامل موثر بر کشاورزی عربستان چیست ؟
آب و هوا
- عربستان سعودی دارای آب و هوای گرم و خشک و بیابان های وسیع است.
- کشاورزی در عربستان با چالش هایی مانند کمبود آب، خشکسالی، شوری، تخریب زمین و تغییرات آب و هوایی روبرو است.
- عربستان سعودی با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته و سیاست های حمایتی، توانسته است کشاورزی را در مناطق مختلف کشور توسعه دهد.
- برخی از راهکارهای عربستان سعودی برای مقابله با مشکلات آب و هوایی عبارتند از:
- استفاده از آب های زیرزمینی
- احداث سدها و مخازن آب
- استفاده از آب های تصفیه شده و آب شیرین کن
- کاهش تبخیر آب با استفاده از پوشش های مختلف
- انتخاب گیاهان مقاوم به شرایط آب و هوایی
- به کارگیری روش های آبیاری قطره ای و میکرو
- اجرای برنامه های احیای زمین و کاشت درخت
سیاست ها و برنامه ها
- عربستان سعودی با اجرای سیاست ها و برنامه های مختلف، سعی دارد که کشاورزی را به گونه ای پایدار و مسئولانه انجام دهد.
- این کشور با توجه به اهداف توسعه پایدار ملی و منطقه ای، قصد دارد که تعداد درختان را در سراسر کشور و منطقه افزایش دهد و انتشار گازهای گلخانه ای را کاهش دهد.
- برای این منظور، عربستان سعودی دو طرح «سعودی سبز» و «خاورمیانه سبز» را اعلام کرده است.
- عربستان سعودی همچنین با همکاری سازمان توسعه کشاورزی عرب، سعی دارد که تجارب و دانش خود را در زمینه کشاورزی پایدار با کشورهای عربی دیگر به اشتراک بگذارد.
- این کشور همچنین با اجرای پروژه های سرمایه گذاری خارجی کشاورزی، قصد دارد که تنوع و ثبات اقتصادی خود را افزایش دهد و از وابستگی به نفت کاسته شود.
تکنولوژی و نوآوری
- عربستان سعودی با استفاده از تکنولوژی و نوآوری، سعی دارد که کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی خود را بهبود بخشد و به سطح جهانی رقابت کند.
- این کشور با بهره گیری از روش های کشاورزی دیجیتالی و خدمات الکترونیکی دیجیتال، قادر است که داده های مربوط به کشاورزی را جمع آوری، تحلیل و بهره برداری کند.
- این کشور با استفاده از پلتفرم «نما»، می تواند اطلاعات دقیق و به روزی در مورد شرایط آب و هوایی، خاک، آفات، بیماری ها، محصولات، بازارها و غیره را در اختیار کشاورزان قرار دهد.
- این کشور همچنین با استفاده از روش های نوین مانند زراعت هیدروپونیک، زراعت عمودی، زراعت محافظتی، زراعت بدون خاک و زراعت هوشمند، می تواند محصولات با کیفیت و بازدهی بالا را در فضای کم و با مصرف آب کم تولید کند.
مطلب درباره عربستان : نفت عربستان کی تمام می شود؟
طرح خاورمیانه سبز چیست؟
طرح خاورمیانه سبز یک ابتکار زیست محیطی است که توسط محمد بن سلمان بن عبدالعزیز، ولیعهد، معاون شورای وزیران و وزیر دفاع عربستان سعودی اعلام شده است. هدف از این طرح افزایش تعداد درختان در عربستان سعودی و منطقه خاورمیانه است. این طرح به احیای زمین های تخریب شده، کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، حفظ تنوع زیستی و تقویت امنیت غذایی کمک می کند.
به طور خلاصه، طرح خاورمیانه سبز شامل دو بخش است:
طرح عربستان سبز: این طرح به کاشت 10 میلیارد درخت در قلمرو عربستان سعودی می پردازد. این درختان می توانند از نوع بومی یا غیر بومی باشند، به شرطی که با شرایط آب و هوایی منطقه سازگار باشند. این طرح همچنین به افزایش سطح زیر کشت، توسعه زراعت هیدروپونیک و تحقق اهداف توسعه پایدار ملی می انجامد.
طرح خاورمیانه سبز: این طرح به همکاری با کشورهای خاورمیانه برای کاشت 40 میلیارد درخت دیگر در منطقه می پردازد. این درختان می توانند از نوع بومی یا غیر بومی باشند، به شرطی که با شرایط آب و هوایی منطقه سازگار باشند. این طرح همچنین به تقویت همکاری منطقه ای، ترویج صلح و امنیت، حمایت از اقتصاد سبز و تحقق اهداف توسعه پایدار منطقه ای می انجامد.
طرح خاورمیانه سبز یکی از بزرگترین طرح های احیای زمین در جهان است. این طرح قرار است 200 میلیون هکتار زمین تخریب شده را احیا کند و انتشار حدود 2.5 درصد کربن جهانی را کاهش دهد.این طرح از سوی سازمان های بین المللی و منطقه ای مانند سازمان توسعه کشاورزی عرب، سازمان ملل متحد، سازمان همکاری اسلامی و سازمان همکاری خلیج فارس حمایت شده است .
عربستان از چه روشهای مدرنی برای کشاورزی استفاده می کند؟
کشاورزی دیجیتالی
- استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی در کشاورزی
- امکان جمع آوری، تحلیل و بهره برداری از داده های کشاورزی
- ارائه اطلاعات دقیق و به روزی در مورد شرایط آب و هوایی، خاک، آفات، بیماری ها، محصولات، بازارها و غیره به کشاورزان
- کمک به کشاورزان برای اتخاذ بهترین تصمیمات برای مدیریت و بهینه سازی کشاورزی
- استفاده از پلتفرم نما
زراعت هیدروپونیک
- کشت گیاهان بدون خاک و با استفاده از محلول های مغذی آبی
- امکان تولید محصولات با کیفیت و بازدهی بالا در فضای کم و با مصرف آب کم
- امکان کشت محصولاتی مانند سالاد، گوجه فرنگی، خیار، فلفل، گل و گیاه زینتی و غیره
- کاهش تأثیرات منفی بر محیط زیست و افزایش امنیت غذایی
زراعت عمودی
- کشت گیاهان در ساختمان ها و سطوح عمودی – مطلب مرتبط : کشاورزی عمودی چیست ؟ رویکردی نوین در کشاورزی
- امکان تولید محصولات در شهرها و نزدیک به مصرف کنندگان
- امکان کشت محصولاتی مانند سبزیجات، میوه ها، گل و گیاه زینتی و غیره
- کاهش هزینه های حمل و نقل، انتشار گازهای گلخانه ای، نیاز به زمین و آب و افزایش تنوع زیستی

در عربستان سعودي از روش هاي كشت بدون خاك استفاده مي شود؟
بله، در عربستان سعودی از روش های کشت بدون خاک استفاده می شود. یکی از این روش ها زراعت هیدروپونیک است که به کشت گیاهان بدون خاک و با استفاده از محلول های مغذی آبی اطلاق می شود. این روش به کشاورزان امکان می دهد که محصولات با کیفیت و بازدهی بالا را در فضای کم و با مصرف آب کم تولید کنند. برخی از محصولاتی که با این روش در عربستان سعودی کشت می شوند عبارتند از: سالاد، گوجه فرنگی، خیار، فلفل، گل و گیاه زینتی و غیره. این روش همچنین به کاهش تأثیرات منفی بر محیط زیست و افزایش امنیت غذایی کمک می کند.
زمین برای کشاورزی در عربستان سعودی چگونه تأمین می شود؟
- استفاده از آب های زیرزمینی
- عربستان سعودی دارای بیش از 100 آبخوان زیرزمینی است.
- برخی از آنها قابلیت تجدیدپذیری دارند و برخی دیگر خیر.
- این کشور با استفاده از چاه ها، تجهیزات پمپاژ و شبکه های آبیاری، می تواند آب های زیرزمینی را برای کشاورزی بهره برداری کند.
- احداث سدها و مخازن آب
- این کشور با ساخت بیش از 200 سد در سراسر کشور، می تواند آب های سطحی را جمع آوری و ذخیره کند.
- این آب ها برای آبیاری، تولید برق، تامین آب شرب و حفاظت از محیط زیست استفاده می شوند.
- استفاده از آب های تصفیه شده و آب شیرین کن
- این کشور با احداث بیش از 30 تصفیه خانه آب فاضلاب، می تواند آب های تصفیه شده را برای کشاورزی، صنعت، فضای سبز و مصارف غیر مستقیم استفاده کند.
- این کشور همچنین با احداث بیش از 30 نیروگاه آب شیرین کن، می تواند آب های شور را به آب شیرین تبدیل کند.
- این آب ها برای تامین آب شرب، کشاورزی، صنعت و تجارت استفاده می شوند.
- اجرای برنامه های احیای زمین و کاشت درخت
- این کشور با اجرای دو طرح «سعودی سبز» و «خاورمیانه سبز»، قصد دارد که تعداد درختان را در سراسر کشور و منطقه افزایش دهد و انتشار گازهای گلخانه ای را کاهش دهد.
- این طرح ها به احیای 200 میلیون هکتار زمین تخریب شده، کاهش انتشار حدود 2.5 درصد کربن جهانی، حفظ تنوع زیستی و تقویت امنیت غذایی کمک می کنند.
آیا عربستان در آمریکا زمین کشاورزی دارد ؟
به نظر می رسد که عربستان در آمریکا زمین کشاورزی ندارد. اما این کشور با استفاده از پروژه های سرمایه گذاری خارجی کشاورزی، قصد دارد که در زمینه کشاورزی با آمریکا همکاری کند. برخی از این پروژه ها عبارتند از:
پروژه تولید گوشت گاو در آمریکا: این پروژه توسط شرکت عربستانی «المراعی» انجام می شود که یکی از بزرگترین تولید کنندگان لبنیات در جهان است. این شرکت در سال 2017، 14 هزار هکتار زمین در وایومینگ آمریکا خریداری کرده است که قرار است برای پرورش گاوهای شیری و گوشتی استفاده شود. این پروژه به افزایش تولید گوشت گاو و کاهش وابستگی به واردات گوشت گاو از آمریکا کمک می کند.مطلب مرتبط : بزرگترین مرغداری جهان کجاست ؟
پروژه تولید ذرت و سویا در آمریکا: این پروژه توسط شرکت عربستانی «سالیک» انجام می شود که یکی از بزرگترین تولید کنندگان غلات و خوراک دام در عربستان است. این شرکت در سال 2018، 29 هزار هکتار زمین در آیووا آمریکا خریداری کرده است.
آینده کشاورزی عربستان چگونه است ؟
عربستان سعودی کشوری است که از نظر کشاورزی با چالش های زیادی مانند کمبود آب، بیابان زایی، تغییرات آب و هوایی و امنیت غذایی مواجه است. با این حال، همچنین فرصت هایی برای بهبود بخش کشاورزی خود دارد، مانند تنوع بخشیدن به محصولات خود، سرمایه گذاری در فناوری و نوآوری، و تقویت روابط تجاری خود با سایر کشورها.
عربستان سعودی میزبان یک نمایشگاه بینالمللی برای کشاورزی، غذا، آبزی پروری، بستهبندی و صنعت کشاورزی در اکتبر 2023 است. انتظار می رود این رویداد آخرین فناوری ها و راه حل ها را برای بخش کشاورزی در منطقه به نمایش بگذارد و توسعه تجارت و حرفه ای را تقویت کند. این می تواند فرصت خوبی برای عربستان سعودی باشد تا از بهترین شیوه های سایر کشورها بیاموزد و بازارها و مشارکت های جدید را کشف کند.
یکی از شرکای بالقوه عربستان سعودی، ایالات متحده است که در قدرت اقتصادی و تولید محصولات کشاورزی پیشرو جهانی است. ایالات متحده منابع طبیعی فراوانی مانند زمین حاصلخیز، آب شیرین، نفت، زغال سنگ و گاز طبیعی دارد. همچنین دارای سطح بالایی از بهره وری، نوآوری و زیرساخت است. ایالات متحده و عربستان سعودی سابقه طولانی در تجارت و همکاری به ویژه در بخش انرژی دارند. با این حال، در بخش کشاورزی نیز جا برای پیشرفت وجود دارد، زیرا ایالات متحده یکی از بزرگترین صادرکنندگان مواد غذایی و محصولات کشاورزی در جهان است و عربستان سعودی یکی از بزرگترین واردکنندگان مواد غذایی و محصولات کشاورزی در منطقه است.
بنابراین، آینده کشاورزی عربستان میتواند به این بستگی داشته باشد که چگونه میتواند خود را با شرایط متغیر محیطی و اقتصادی وفق دهد و تا چه حد میتواند از نقاط قوت و فرصتهای خود استفاده کند. استفاده از منابع اقتصادی آمریکا میتواند یکی از راههای دستیابی به این هدف باشد، زیرا ایالات متحده میتواند به عربستان سعودی دسترسی به فناوری، تخصص و بازارهای پیشرفته را ارائه دهد. با این حال، این امر همچنین مستلزم آن است که عربستان سعودی بر برخی از موانع و چالش هایی که ممکن است ناشی از اختلافات سیاسی، فرهنگی و مقرراتی بین دو کشور باشد، غلبه کند.
انتهای مطلب